działanie zmierzające do całkowitej decentralizacji procesu nadawania dyplomów i przekazania kontroli w tym zakresie lokalnym społecznościom, co przynosi zasadniczy upadek standardów.

podporządkowanie się przepisom, ustalony porządek.

w znaczeniu tradycyjnym: rozmowa, dyskusja, przemówienie, przemowa; w pedagogice krytycznej Petera McLarena relacja społeczna, w której język lub inny system znaków staje się formą wymiany między realnymi lub fikcyjnymi, indywidualnymi czy zbiorowymi uczestnikami; relacja ta określa, co może i co nie może być wypowiedziane, a jednocześnie wykracza poza sferę języka werbalnego ku obszarom, które mają swoją kulturową organizację.

rozmowa uczniów i nauczyciela na temat treści nauczania.

niezgodność występująca pomiędzy związanymi ze sobą danymi poznawczymi, np. informacjami, wiedzą, opiniami; dysonans jest odbierany przez człowieka jako stan przykry, szybko dąży on do jego zredukowania.

ogół oddziaływań służących formowaniu się (zmienianiu, rozwijaniu) zdolności życiowych człowieka.

wywodzi się z łacińskiego słowa educare, wskazującego pierwotnie na zjawisko „wydobywania na jaw” czy też „prowadzenia czegoś ku górze”; jako takie zostało odniesione do ogółu oddziaływań międzygeneracyjnych kształtujących zdolności życiowe: fizyczne, poznawcze, estetyczne, moralne i religijne, prowadzące człowieka „ku górze”, a więc czyniące z niego istotę dojrzałą duchowo.

z punktu widzenia pedagogiki krytycznej proces posiadający dwuznaczne oblicze – z jednej strony element społecznego systemu, służący jego konserwacji, zapobiegający radykalnej krytyce i blokujący oczekiwanie zmian (szkoła wychowuje jednostki tak, by akceptowały one zastany porządek społeczny i traktowały go jako coś oczywistego i nienaruszalnego); z drugiej strony – zgodnie z tradycją oświeceniową – edukacja to czynnik społecznej zmiany i emancypacji.

pojęcie edukacji, w którym dozwolona aktywność uczniów obejmuje jedynie przyjmowanie, napełnianie i przechowywanie depozytów.

koncepcja kształtowania rozumienia odmienności kulturowych; jej celem jest poszerzanie własnej tożsamości poprzez kontakt z innymi kulturami oraz propagowanie postaw tolerancji i dialogu; ważny element m.in. edukacji językowej, historycznej i religijnej.

koncepcja kształtowania przez edukację rozumienia odmienności kulturowych; jej celem nie jest budowanie zunifikowanej kultury globalnej, lecz poszerzenie własnej tożsamości jednostkowej i społecznej przez kontakt z innymi kulturami oraz propagowanie postaw tolerancji i dialogu; stanowi ona ważny element m.in. edukacji językowej, historycznej i religijnej.

postulaty i praktyczne próby kształcenia całego społeczeństwa (nie tylko mniejszości) do życia w warunkach pluralizmu kulturowego.