według K. Obuchowskiego to proces zmian rozwojowych, polegających na doskonaleniu osobowości; przejawy samorealizacji obejmują: realizowanie własnych nie wykorzystanych dotąd możliwości, tworzenie się nowych właściwości wzbogacających osobowość, stabilność kierunku działań, polegająca na aktywnym przetwarzaniu otoczenia w imię interesów ponadjednostkowych.

wiedza, jaką pedagogika gromadzi o sobie samej (o swoim przedmiocie badań, o metodach, o własnym stosunku do zmian w życiu społecznym itd.) w toku codziennej praktyki badawczej.

plan zajęć charakterystyczny dla projektów interdyscyplinarnych.

filozofia i metoda argumentacji uważana za wielki rozdział w kulturze umysłowej epoki średniowiecza; pojawiła się ona w wyniku studiów nad twórczością Arystotelesa, w których objawione dogmaty chrześcijańskiej wiary zaczęto dodatkowo uzasadniać racjami rozumowymi, czerpanymi z filozofii greckiej.

pogląd filozoficzny związany z empiryzmem, pozytywizmem, materializmem i utylitaryzmem, rozpowszechniony w II poł. XIX w., głoszący, że uzyskanie prawdziwej wiedzy o rzeczywistości jest możliwe tylko poprzez poznanie naukowe i stanowi warunek pozytywnych przemian życia społecznego.

nazwa postawy myślowej i światopoglądowej; programu społeczno-filozoficznego; stanowiska filozoficznego lub podejścia metodologicznego; w każdym z tych przypadków przypisuje się poznaniu naukowemu (zwłaszcza przyrodniczemu) wyróżnione miejsce w kulturze, społeczeństwie i filozofii.

rodzaj słuchania wymagający parafrazowania, precyzowania oraz informacji zwrotnej.

rodzaj słuchania, który dostarcza estetycznej przyjemności, np. słuchanie dźwięków muzycznych, pochodzących ze świata przyrody, rytmu słów w recytowanym poemacie.

rodzaj słuchania wymagający koncentracji nie tylko na słowach zawartych w wypowiedzi ucznia, ale na próbie odczytania uczuć i postaw ucznia.

rodzaj słuchania występujący podczas dyskusji, kiedy to gwałtownie zmieniają się role mówiącego i słuchającego.

słuchanie wolne od uprzedzeń i nastawień, polega na wysłuchaniu całego komunikatu a następnie ocenieniu go.

rodzaj słuchania, w którym słuchacze podążają za ekspozycją, śledzą tok wywodu, ponieważ spodziewają się uzyskać ważne dla siebie, z punktu wykonywanego zadania, informacje.