taki pedagog, który wprawdzie lubi swoją pracę i ceni kontakt z dziećmi, ale z racji obowiązującej w szkole przemocy strukturalnej czy symbolicznej staje się rzecznikiem Zła, wbrew własnej woli blokując lub degradując rozwój psychofizyczny swoich podopiecznych.

zastępcze określenie kształcenia, dokształcania, doskonalenia zawodowego, odnosi się do działalności, którą zazwyczaj określa się trzema pojęciami: kształcenie, dokształcanie, doskonalenie.

szczególne relacje międzyludzkie – „od serca do serca”, „od osoby do osoby”- w których nie można mówić o organizacji.

wszechstronny duchowy związek ludzi wynikający z naturalnego popędu; jest ona źródłem wszelkiej twórczej siły, zatem powinna stać się celem życia.

• jako osoba (...) nie jest rzeczą ani rodziny, ani państwa i nikomu nie przyznaje się w tym zakresie hegemonii ze względu na jakiekolwiek aspekty;
• jest pierwszym i podstawowym czynnikiem wychowania.

w szerokim znaczeniu osoba zwykle w młodym wieku poddawana wychowaniu, przy czym chodzi o działanie jakiegoś wychowawcy.

świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków (zmian rozwojowych) w osobowości wychowanka.

według Petera Petersena taki sam fakt, jak życie, w gruncie rzeczy całkiem tak samo nie dający się wyjaśnić; funkcja, obejmująca całą rzeczywistość, która sprawia to, co w człowieku nazywamy uduchowieniem, uczłowieczeniem, osobowością.

dziedzina praktyki społecznej regulowana z jednej strony przez doświadczenie historyczne, kulturowe, polityczne oraz osobiste wraz z towarzyszącą mu mniejszą lub większą refleksją podmiotów zaangażowanych w ten proces; z drugiej strony dziedzina warunkowana przez teorie naukowe i potoczne, które konstruują wiedzę o jego istocie, a zarazem przyczyniają się do prowadzenia badań i wykorzystywania ich wyników w działaniu.

oddziaływanie na czyjąś osobowość, jej formowanie, zmienianie i kształtowanie; wyzwalanie w drugiej osobie bądź grupie społecznej pożądanych stanów, jak rozwój, samorealizacja czy wzrost samoświadomości; efekt powyższych działań lub procesów.

w najogólniejszym sensie świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków (zmian rozwojowych) w osobowości wychowanka.

specyficzny rodzaj „pomocy osobie ludzkiej w osiąganiu przez nią niezależności”, to także „pomoc dawana dziecku od urodzenia w jego psychiczno-duchowym rozwoju”; w tym czasie ma miejsce stały postęp w sferze ducha i ciała, zaś jego siłą sprawczą staje się energia, będąca źródłem aktywności dziecka.