(łac. tolerantia – wyrozumiałość); przyznawanie innym prawa do wyznawania jakichś poglądów i do określonego postępowania, mimo odmienności własnych poglądów i własnego postępowania.

zgodnie z dyskursem edukacyjnym modernizmu koherentna, stabilna i jasno określona identyfikacja jednostki, której epistemologiczne zaangażowanie w „obiektywny świat” odbywa się za pomocą bezpośredniej percepcji; postmodernizm kwestionuje takie rozumienie tożsamości przyjmując, że współcześnie nie jest możliwe odnajdywanie swojego wizerunku (niczym w lustrze) w tysiącach fenomenów społecznych; rzeczywistość jest w znaczącym stopniu sfragmentaryzowana, a tysiące sprzecznych prawd rywalizuje w niej ze sobą o status „jedynej prawdy”, relatywizując siebie nieustannie.

identyczność; w logice: stosunek zachodzący między danym przedmiotem a nim samym; w filozofii: to, co sprawia, że dany przedmiot jest całkowicie podobny do innego; stąd rozumienie jest często sprowadzeniem nowej informacji do tego, co już wiemy, co określa się jako identyfikowanie, bądź utożsamianie.

patrz: samowiedza pedagogiki.

cecha testu, o której mówimy wtedy, gdy mamy pewność, że ocenia on to, co powinien oceniać; składa się na nią: odpowiedniość, sensowność, konkretność potencjału diagnostycznego oraz użyteczność i adekwatność wnioskowania.

pojmowanie roli nauczyciela jako tłumacza pośredniczącego pomiędzy człowiekiem i złożonym światem społecznym, umożliwiającego krytyczne rozumienie rzeczywistości; przeciwstawia się ono pojmowaniu zawodu nauczyciela jako profesji, tj. wysoko wykwalifikowanej pracy na rzecz kształcenia kompetencji pożądanych przez system społeczny.

(łac. transgressia – przejście, przekroczenie); w psychologii wyróżnia się 2 rodzaje transgresji: indywidualną i zbiorową; pierwsza ma miejsce w sytuacjach w których jednostka intencjonalnie wychodzi poza to, czym jest i co posiada, rozszerza własne terytorium, dokonuje wynalazków i tworzy siebie według własnego projektu; zbiorowa ma miejsce w działaniach masowych, kiedy ludzie przekraczają swoje dotychczasowe osiągnięcia materialne, intelektualne i duchowe, gdy tworzą naukę, sztukę i technikę.

przekraczanie siebie, wychodzenie poza dotychczasowe granice działania.

jedna ze strategii normalizującego oddziaływania szkoły w wyniku której dzieci nie należące do zdefiniowanej przez szkołę grupy normalnych uczniów wycofują się z aktywnego udziału w szkolnej edukacji, starają się być niewidoczne i w miarę możliwości unikają zabierania głosu; w rezultacie przystosowują się do sytuacji społecznej marginalizacji, do życia w cieniu.

proces działania ludzkiego dający nowe i oryginalne wytwory, oceniane w danym czasie jako społecznie wartościowe; twórczość może przejawiać się w każdej dziedzinie ludzkiej, zarówno artystycznej i naukowej, jak organizacyjnej, technicznej, produkcyjnej i wychowawczej.

proces nabywania względnie trwałych zmian w szeroko rozumianym zachowaniu (wiadomości, umiejętności, nawyki, postawy), w trakcie bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości (doświadczenia i ćwiczenia).

suma zespołowego i indywidualnego uczenia się, obejmującego uczniów i dorosłych związanych z placówką; proces ten przebiega na trzech poziomach: indywidualnym, zespołu i organizacji.