względnie trwała dyspozycja przejawiająca się w zachowaniach, których cechą jest pozytywny lub negatywny stosunek emocjonalny do jakiegoś przedmiotu, osób, sytuacji.

według J. Baudrillarda i J.-F. Lyotarda nowy etap historii i nowa formacja społeczno-kulturowa, wyłaniają się w niej nowe typy informacji, wiedzy i technologii; według F. Jamesona postmodernizm to „kulturowa logika późnego kapitalizmu.

prąd umysłowy (intelektualny), dla którego punktem wyjścia jest rozbicie globalnego modelu uzasadniającego poszczególne teorie wychowania w ich metanarracjach.

nurt filozoficzny, do którego zaliczane są analizy epistemologiczne takich filozofów, jak T. Kuhn, I. Lakatos, P. Fayerabend; przyczynia się on do demistyfikacji „nabożnego” stosunku do nauki.

rodzaj osobistej, zdroworozsądkowej wiedzy o wychowaniu, będącej zbiorem wewnętrznie ze sobą powiązanych przekonań czy idei na temat istoty, genezy, celów, uzasadnień i sposobów wychowywania innych.

potencjalny lub rzeczywisty stan braku czegoś, co jest niezbędne do utrzymania osobnika przy życiu, umożliwienia mu rozwoju, zachowania gatunku, utrzymania określonej roli społecznej itp.

prąd filozoficzny, któremu początek dał August Comte (1798-1857), filozofia Comte’a trzymała się faktów i unikała spekulacji, podejmowała ona tematy „pożyteczne”, chciała bowiem służyć polepszaniu życia człowieka. Dewizami filozofii Comte’a były: ludzkość, porządek, postęp.

w filozofii dążenie do stworzenia programu naukowej filozofii i naukowego światopoglądu; formacja intelektualna oraz styl myślenia o edukacji i oświacie mające swoje uzasadnienie w „filozofii pozytywnej”, korespondującej z nią koncepcji nauki powstałej w świecie nowoczesnym oraz wpisującej się w ten nurt pedagogiki jako dyscypliny naukowej.

jedna z bardziej nowoczesnych, wartościowych, lecz rzadko wykorzystywanych technik oceniania; dzięki niej nauczyciel ma możliwość sprawdzania kompetencji uczniów poprzez aplikowanie wiedzy szkolnej w realnym życiu; prace uczniów ujawniają operacyjność wiedzy i zdolności oraz umiejętności uczniów nie poddające się pisemnemu czy ustnemu ocenianiu.

kierunek filozoficzny powstały w końcu XIX w. w Stanach Zjednoczonych, postulujący praktyczny sposób myślenia i działania, uzależniający prawdziwość twierdzeń od ich praktycznych skutków, czyli przyjmujący użyteczność za kryterium prawdy.

jedna z najbardziej nośnych koncepcji pedagogicznych XX wieku; filozoficzna reakcja na doświadczenia amerykańskich osadników, przesuwających granice Ameryki na Zachód.

kierunek filozoficzny powstały w końcu XIX wieku w Stanach Zjednoczonych; głosił, że prawdziwość sądu lub zdania polega na jego przydatności do skutecznych działań (użyteczność jako kryterium prawdy).