ETYKA DZIAŁALNOŚCI MARKETINGOWEJ
Henryka Bochniarz, prezes Nicom Consulting, ma często wątpliwości natury etycznej w prowadzeniu biznesu, ale jednocześnie uważa, że nie ma takiej ceny, dla której warto pójść na kompromis w sprawie zasad etycznych. Niekiedy współpracownicy śmieją się z jej bezkompromisowości i twierdzą, że nie sprzyja to zarabianiu dużych pieniędzy. Takie postępowanie rzeczywiście wyklucza podjęcie niektórych projektów i odrzucenie propozycji zawarcia transakcji. Zasad etycznych nie wolno naruszać nie tylko dlatego, że ktoś mógłby nam coś zarzucić, ale głównie z własnego przekonania. Pomyłki merytoryczne, kalkulacyjne i niedocenianie wpływu środowiska są według niej elementami ryzyka zawodowego i nie wchodzą w zakres etyki.
Pani prezes zasiada w radach nadzorczych kilku liczących się na rynku krajowym przedsiębiorstw i często próbowano ją namówić do przekonania pozostałych członków rady do podjęcia decyzji o nabyciu pewnych produktów w zamian za uzyskanie określonych korzyści osobistych. Propozycje tego rodzaju wobec członków rady nadzorczej, zobowiązanych z mocy prawa do szczególnego obiektywizmu, uznaje za wyjątkowo nieetyczne. Jeśli natomiast zawiera jakąś transakcję, to jako nabywca zainteresowana jest, aby cena była jak najniższa, i używa różnych argumentów, by ją obniżyć. Jako sprzedawca postępuje odwrotnie.
Powstaje kwestia, czy zatajenie informacji jest kłamstwem. Jeżeli na przykład sprzedajemy przedsiębiorstwo i informujemy nabywcę o ryzyku, którym jest kiepski zarząd, to jest to powód do obniżki ceny. Naszym obowiązkiem jest poinformowanie o tym nabywcy, a zatajanie tego faktu byłoby nieetyczne. Przyjmuje się założenie, że obie strony transakcji podchodzą do jej zawarcia w sposób profesjonalny i albo druga strona jest przygotowana na zadawanie niezbędnych w takich sytuacjach pytań, albo traci w wyniku braku umiejętności negocjacji.
Dla Lidii Goetting, dyrektora finansowego European Construction Consortium, etyka w biznesie jest bardzo ważna. Często odwołuje się do niej jako argumentu najwyższej rangi. Uważa ona, że przestrzeganie norm etycznych wielokrotnie pomogło jej rozwiązać napotkane problemy. Jeżeli strony darzą się zaufaniem, to upraszcza się załatwianie wielu spraw. Jednakże jednym przedsiębiorcom, kierownikom i pracownikom można ufać, a innym nie warto. Jeżeli ktoś raz skłamał, nawet w mniej ważnych sprawach, to trudno mu ufać w innych sprawach.
Pani dyrektor uważa, że pod względem przestrzegania zasad etycznych nie jest w Polsce gorzej niż w innych krajach. Można tu spotkać nawet pewien rodzaj unikatowej rycersko-słowiańskiej etyki opartej na honorze, szlachetności serca i romantycznych wzruszeniach. Rzadziej napotkać można ewidentne kłamstwa wypowiadane z premedytacją. Najczęściej wynikają one z niewiedzy, nieświadomości lub braku wyobraźni. Za nieetyczną można uważać profesjonalną bezduszność, polegającą na udzielaniu automatycznych, wymijających odpowiedzi, bez chęci angażowania serca i rozumu.
Mówienie prawdy podczas zawierania transakcji biznesowych jest niezmiernie ważne. Ze względu na tajemnicę handlową nie zawsze można wszystko powiedzieć, ale nie wolno kłamać. Traci się bowiem bezpowrotnie zaufanie innych ludzi. Równie ważna jest prawdomówność i lojalność pracowników wewnątrz przedsiębiorstwa. Pracownik, który wie, że jego osobiste sprawy i problemy zostaną wysłuchane z należytą troską przez przełożonego, zwykle nie kłamie. Problemem dyskusyjnym są postawy stron podczas negocjacji oraz przypadki manipulowania zachowaniem nabywców podczas kampanii promocyjnych. Postawy te, chociaż wydają się często nieetyczne, są stosowane w biznesie i zamiast je tylko potępiać, lepiej jest poznać mechanizm ich funkcjonowania i sposoby samoobrony.
Leszek Janowski, prezes Izby Rzemieślniczej i Małej Przedsiębiorczości, uważa postępowanie etyczne za bardzo ważne, chociaż niejednokrotnie stanowi ono przeszkodę w biznesie. W biznesie występuje bowiem wiele okazji do omijania zasad etyki. Uważa on, że rzemieślnicy łatwiej akceptują zasady etyczne niż nowi przedsiębiorcy bez takiej tradycji. Przedsiębiorcy, którzy są pozbawieni jakichkolwiek skrupułów, są często skuteczniejsi w biznesie i osiągają większe zyski. Mankamentem jest, że rozproszone środowisko przedsiębiorców nie piętnuje takiego zachowania, a wręcz przeciwnie - przedsiębiorcy łamiący normy etyczne są czasem postrzegani jako przebojowi. Pan Prezes stwierdza, że w Polsce brak etyki nie przeszkadza jeszcze w prowadzeniu interesów.
Dla Barbary Pochmielnickiej, dyrektora Canada Brokers, zasady etyczne mają znaczenie podstawowe, zwłaszcza że branża ubezpieczeniowa powinna się kojarzyć z zaufaniem. Stosowanie zasad etycznych pomaga w wykonywaniu codziennej pracy. O trwaniu w biznesie trzeba myśleć w dłuższej perspektywie, a kłamstwa prędzej czy później wychodzą na jaw. Większość przedsiębiorców w Polce dostrzega przede wszystkim korzyści krótkoterminowe. Oszukiwanie nabywców polega głównie na promowaniu samych zalet własnych produktów, przemilczaniu niedogodności albo eksponowaniu wad produktów konkurentów. Nabywca zaś oczekuje prawdy.
Grzegorz Soszyński, dyrektor ds. organizacji turystyki Biura Podróży Jordan, twierdzi, że człowiek uczciwy w życiu jest również uczciwy w prowadzeniu biznesu. Ktoś kto oszukuje partnerów w interesach, okłamuje z reguły także swoją rodzinę i przyjaciół. Postępowanie zgodne z zasadami etyki nie jest niestety w Polsce powszechne. Wyróżnia on nieuczciwość w "białych rękawiczkach", kiedy pozornie wydaje się, że wszystko jest zgodne z prawem, a w rzeczywistości oszukuje się nabywcę, kontrahenta lub pracownika. Uzasadnia się wtedy swoje postępowanie nieistotnymi argumentami (np. obniża się wynagrodzenie pracownikom twierdząc, że za dużo zarabiają). Można także wprowadzić do umowy takie klauzule, na które druga strona nie zwróci uwagi lub nie zinterpretuje dokładnie ich znaczenia, a przez to zostanie oszukana. Zaufanie w biznesie ma znaczenie podstawowe, gdyż często wystarczy nawet umowa ustna do tego, aby dotrzymać jej warunków.
Dyrektor Soszyński uważa, że oszukać można tylko raz. Partner przestanie współpracować z Biurem bo straci zaufanie. Pod względem przestrzegania zasad etycznych Polska nie różni się od innych krajów. Coraz powszechniejsza na świecie staje się korupcja oraz wykorzystywanie kontaktów i stanowisk w administracji państwowej do uzyskania przewagi konkurencyjnej.
Małgorzata Makulska, wiceprezes Sopockiego Towarzystwa Ubezpieczeniowego, sądzi, że w działalności biznesowej postępuje etycznie. Doraźne cele finansowe można osiągnąć, nie stosując się do zasad etyki, ale długofalowo jest to szkodliwe, bo powoduje skutki przeciwne do zamierzonych, deprecjonuje prestiż przedsiębiorstwa i osób nim zarządzających, często nawet je ośmiesza. Efekty doraźne mijają, a zła opinia pozostaje.
Pani prezes uważa, że brak zasad moralnych nie opłaca się w biznesie, nawet jeżeli bierzemy pod uwagę tylko własne samopoczucie. Konkurować należy, ale bez wyrządzania szkody konkurentom. Wiele przedsiębiorstw rozpowszechnia jednak przesadne informacje o własnej sytuacji finansowej, możliwościach usługowych oraz o niskiej jakości produktów konkurentów. Informacje takie rozgłasza się wśród potencjalnych nabywców i podczas rekrutacji nowych pracowników. Typowymi oszustwami są zawyżone faktury i rachunki za usługi, które nie zostały wykonane. Często spotykamy się także z nierzetelnością i niską jakością produktów. Własnym pracownikom nie można przekazywać wszystkich informacji, ale nie wolno ich okłamywać, aby nie utracić zaufania.
Warto również odnotować przypadek niemieckiego Volkswagena, który kupił brytyjskiego Rolls Royce'a. Po zawarciu umowy wyszło na jaw, że prawnicy przeoczyli, iż prawo do używania prestiżowej marki należało do innego koncernu, który odsprzedał je od 2003 r. firmie BMW. Volkswagenowi sprzedano więc za znaczną sumę pieniędzy dobra niematerialne, do których Rolls Royce posiadał ograniczone prawo własności. Zdania są podzielone, czy i w jakim stopniu nastąpiło tu naruszenie zasad etycznych.
Pytania:
Pani prezes zasiada w radach nadzorczych kilku liczących się na rynku krajowym przedsiębiorstw i często próbowano ją namówić do przekonania pozostałych członków rady do podjęcia decyzji o nabyciu pewnych produktów w zamian za uzyskanie określonych korzyści osobistych. Propozycje tego rodzaju wobec członków rady nadzorczej, zobowiązanych z mocy prawa do szczególnego obiektywizmu, uznaje za wyjątkowo nieetyczne. Jeśli natomiast zawiera jakąś transakcję, to jako nabywca zainteresowana jest, aby cena była jak najniższa, i używa różnych argumentów, by ją obniżyć. Jako sprzedawca postępuje odwrotnie.
Powstaje kwestia, czy zatajenie informacji jest kłamstwem. Jeżeli na przykład sprzedajemy przedsiębiorstwo i informujemy nabywcę o ryzyku, którym jest kiepski zarząd, to jest to powód do obniżki ceny. Naszym obowiązkiem jest poinformowanie o tym nabywcy, a zatajanie tego faktu byłoby nieetyczne. Przyjmuje się założenie, że obie strony transakcji podchodzą do jej zawarcia w sposób profesjonalny i albo druga strona jest przygotowana na zadawanie niezbędnych w takich sytuacjach pytań, albo traci w wyniku braku umiejętności negocjacji.
Dla Lidii Goetting, dyrektora finansowego European Construction Consortium, etyka w biznesie jest bardzo ważna. Często odwołuje się do niej jako argumentu najwyższej rangi. Uważa ona, że przestrzeganie norm etycznych wielokrotnie pomogło jej rozwiązać napotkane problemy. Jeżeli strony darzą się zaufaniem, to upraszcza się załatwianie wielu spraw. Jednakże jednym przedsiębiorcom, kierownikom i pracownikom można ufać, a innym nie warto. Jeżeli ktoś raz skłamał, nawet w mniej ważnych sprawach, to trudno mu ufać w innych sprawach.
Pani dyrektor uważa, że pod względem przestrzegania zasad etycznych nie jest w Polsce gorzej niż w innych krajach. Można tu spotkać nawet pewien rodzaj unikatowej rycersko-słowiańskiej etyki opartej na honorze, szlachetności serca i romantycznych wzruszeniach. Rzadziej napotkać można ewidentne kłamstwa wypowiadane z premedytacją. Najczęściej wynikają one z niewiedzy, nieświadomości lub braku wyobraźni. Za nieetyczną można uważać profesjonalną bezduszność, polegającą na udzielaniu automatycznych, wymijających odpowiedzi, bez chęci angażowania serca i rozumu.
Mówienie prawdy podczas zawierania transakcji biznesowych jest niezmiernie ważne. Ze względu na tajemnicę handlową nie zawsze można wszystko powiedzieć, ale nie wolno kłamać. Traci się bowiem bezpowrotnie zaufanie innych ludzi. Równie ważna jest prawdomówność i lojalność pracowników wewnątrz przedsiębiorstwa. Pracownik, który wie, że jego osobiste sprawy i problemy zostaną wysłuchane z należytą troską przez przełożonego, zwykle nie kłamie. Problemem dyskusyjnym są postawy stron podczas negocjacji oraz przypadki manipulowania zachowaniem nabywców podczas kampanii promocyjnych. Postawy te, chociaż wydają się często nieetyczne, są stosowane w biznesie i zamiast je tylko potępiać, lepiej jest poznać mechanizm ich funkcjonowania i sposoby samoobrony.
Leszek Janowski, prezes Izby Rzemieślniczej i Małej Przedsiębiorczości, uważa postępowanie etyczne za bardzo ważne, chociaż niejednokrotnie stanowi ono przeszkodę w biznesie. W biznesie występuje bowiem wiele okazji do omijania zasad etyki. Uważa on, że rzemieślnicy łatwiej akceptują zasady etyczne niż nowi przedsiębiorcy bez takiej tradycji. Przedsiębiorcy, którzy są pozbawieni jakichkolwiek skrupułów, są często skuteczniejsi w biznesie i osiągają większe zyski. Mankamentem jest, że rozproszone środowisko przedsiębiorców nie piętnuje takiego zachowania, a wręcz przeciwnie - przedsiębiorcy łamiący normy etyczne są czasem postrzegani jako przebojowi. Pan Prezes stwierdza, że w Polsce brak etyki nie przeszkadza jeszcze w prowadzeniu interesów.
Dla Barbary Pochmielnickiej, dyrektora Canada Brokers, zasady etyczne mają znaczenie podstawowe, zwłaszcza że branża ubezpieczeniowa powinna się kojarzyć z zaufaniem. Stosowanie zasad etycznych pomaga w wykonywaniu codziennej pracy. O trwaniu w biznesie trzeba myśleć w dłuższej perspektywie, a kłamstwa prędzej czy później wychodzą na jaw. Większość przedsiębiorców w Polce dostrzega przede wszystkim korzyści krótkoterminowe. Oszukiwanie nabywców polega głównie na promowaniu samych zalet własnych produktów, przemilczaniu niedogodności albo eksponowaniu wad produktów konkurentów. Nabywca zaś oczekuje prawdy.
Grzegorz Soszyński, dyrektor ds. organizacji turystyki Biura Podróży Jordan, twierdzi, że człowiek uczciwy w życiu jest również uczciwy w prowadzeniu biznesu. Ktoś kto oszukuje partnerów w interesach, okłamuje z reguły także swoją rodzinę i przyjaciół. Postępowanie zgodne z zasadami etyki nie jest niestety w Polsce powszechne. Wyróżnia on nieuczciwość w "białych rękawiczkach", kiedy pozornie wydaje się, że wszystko jest zgodne z prawem, a w rzeczywistości oszukuje się nabywcę, kontrahenta lub pracownika. Uzasadnia się wtedy swoje postępowanie nieistotnymi argumentami (np. obniża się wynagrodzenie pracownikom twierdząc, że za dużo zarabiają). Można także wprowadzić do umowy takie klauzule, na które druga strona nie zwróci uwagi lub nie zinterpretuje dokładnie ich znaczenia, a przez to zostanie oszukana. Zaufanie w biznesie ma znaczenie podstawowe, gdyż często wystarczy nawet umowa ustna do tego, aby dotrzymać jej warunków.
Dyrektor Soszyński uważa, że oszukać można tylko raz. Partner przestanie współpracować z Biurem bo straci zaufanie. Pod względem przestrzegania zasad etycznych Polska nie różni się od innych krajów. Coraz powszechniejsza na świecie staje się korupcja oraz wykorzystywanie kontaktów i stanowisk w administracji państwowej do uzyskania przewagi konkurencyjnej.
Małgorzata Makulska, wiceprezes Sopockiego Towarzystwa Ubezpieczeniowego, sądzi, że w działalności biznesowej postępuje etycznie. Doraźne cele finansowe można osiągnąć, nie stosując się do zasad etyki, ale długofalowo jest to szkodliwe, bo powoduje skutki przeciwne do zamierzonych, deprecjonuje prestiż przedsiębiorstwa i osób nim zarządzających, często nawet je ośmiesza. Efekty doraźne mijają, a zła opinia pozostaje.
Pani prezes uważa, że brak zasad moralnych nie opłaca się w biznesie, nawet jeżeli bierzemy pod uwagę tylko własne samopoczucie. Konkurować należy, ale bez wyrządzania szkody konkurentom. Wiele przedsiębiorstw rozpowszechnia jednak przesadne informacje o własnej sytuacji finansowej, możliwościach usługowych oraz o niskiej jakości produktów konkurentów. Informacje takie rozgłasza się wśród potencjalnych nabywców i podczas rekrutacji nowych pracowników. Typowymi oszustwami są zawyżone faktury i rachunki za usługi, które nie zostały wykonane. Często spotykamy się także z nierzetelnością i niską jakością produktów. Własnym pracownikom nie można przekazywać wszystkich informacji, ale nie wolno ich okłamywać, aby nie utracić zaufania.
Warto również odnotować przypadek niemieckiego Volkswagena, który kupił brytyjskiego Rolls Royce'a. Po zawarciu umowy wyszło na jaw, że prawnicy przeoczyli, iż prawo do używania prestiżowej marki należało do innego koncernu, który odsprzedał je od 2003 r. firmie BMW. Volkswagenowi sprzedano więc za znaczną sumę pieniędzy dobra niematerialne, do których Rolls Royce posiadał ograniczone prawo własności. Zdania są podzielone, czy i w jakim stopniu nastąpiło tu naruszenie zasad etycznych.
Pytania:
- Czy przestrzeganie etyki zawodowej ułatwia czy utrudnia prowadzenie przedsiębiorstwa?
- Na czym polega profesjonalna bezduszność? Czy kontrahentowi należy mówić całą prawdę, czy tylko odpowiadać zgodnie z prawdą na pytania?
- Czy naruszanie zasad etyki zawodowej występuje częściej w Polsce, czy za granicą?
