Rozszerzony spis treści rozdziału
Obejrzyj prezentację PowerPoint (online)
Pobierz skompresowaną prezentację
Wprowadzenie: Eksperyment z "Więzieniem Stanfordzkim"
Przemożny wpływ sytuacji
- Facylitacja społeczna
- Role i reguły społeczne: typowe role więźnia i strażnika
Rysunek 16.1 Zachowanie strażników i więźniów
Ten profil interakcji ilustruje częstość występowania poszczególnych kategorii zachowania podczas 25 okresów obserwacji w ciągu sześciu dni eksperymentu z "Więzieniem Stanfordzkim". Zwróć uwagę na drastyczną różnicę między dominującym, władczym, nieprzyjaznym zachowaniem strażników, a biernoopornym zachowaniem więźniów.
- Normy społeczne
- Efekt autokinetyczny Sherifa
- Liberalne normy Bennington College
- Rewelacje "ukrytej kamery"
- Konformizm czy niezależność
- Efekt Ascha: uleganie wbrew świadectwu zmysłów
Rysunek 16.2 Konformizm w eksperymentach Ascha
Na zamieszczonej poniżej fotografii z badań Ascha widoczne jest zaniepokojenie osoby badanej nr 6, która ma do czynienia z jednomyślną większością podającą błędną ocenę. U góry po lewej pokazano próbkę materiałów bodźcowych. Wykres ilustruje konformizm badanych w 12 próbach krytycznych, kiedy stawali samotnie wobec jednomyślnej większości, a także większą ich niezależność, gdy dodano im partnera nie zgadzającego się z większością.
- Wpływ mniejszości i nonkonformizm
- Efekt Ascha: uleganie wbrew świadectwu zmysłów
- Wpływ autorytetu
- Badania Lewina nad dynamiką grup
- Badania Milgrama nad posłuszeństwem wobec autorytetu
- Interwencja przypadkowych świadków
- Dobry Samarytanin nie ma czasu
- Potrzebujesz pomocy? Po prostu poproś!
- Wpływ przekonań i oczekiwań
- Spełniające się proroctwa
- Potwierdzanie oczekiwań
- Powstawanie i przezwyciężanie uprzedzeń
- Schematy poznawcze
- Cztery typy "myślących istot społecznych"
- Teoria dysonansu: uzasadnianie własnego postępowania
- Teoria autopercepcji
- Teoria atrybucji: wnioskowanie o przyczynach
- Psycholog intuicyjny
Rysunek 16.5 Zademonstrowana przez Heidera naturalna skłonność do dokonywania atrybucji przyczynowych.
Te figury geometryczne były bodźcami w przekonującej demonstracji faktu, że o cechach osobistych i przyczynach raczej wnioskujemy, niż je obserwujemy. Kiedy badanym pokazano film, w którym figury geometryczne po prostu poruszały się wewnątrz i na zewnątrz dużego prostokąta z różnymi szybkościami i w różnych układach, przypisywali oni tym "postaciom" różne motywy. Badani często "widzieli" te trójkąty jako dwóch mężczyzn walczących o kobietę (kółko). Duży trójkąt spostrzegano jako agresywny, mały trójkąt - jako bohaterski, kółko zaś - jako lękliwe. W odniesieniu do przedstawionej tu sekwencji większość obserwatorów podała, iż widziała, jak "T" zagonił "t" i "c" do domu i zamknął drzwi.
F. Heider, M. Simmel, An Experimental study of Apparent Behavior’ American Journal of Psychology” 1944, t. 57. Copyright © 1944 - Zasada współzmienności
- Przecenianie czynników dyspozycyjnych: podstawowy błąd atrybucji
- Społeczne znaczenie dwóch głównych zasad psychologii społecznej
- Psychologia środowiskowa
- Psychologia pokoju
Copyright © 1992 by Pearson Education. Wszelkie prawa zastrzeżone. Materiały z książki Philipa Zimbardo, Psychology and Life, 13th Edition, wydanej przez Allyn and Bacon, Boston, Massachusetts, USA nie mogą być publikowane i redystrybuowane bez pisemnej zgody.