Rozdział 8
Spostrzeganie
Wysłuchałeś wykładu nieznanego młodego naukowca na temat percepcji. Autor zajmował się głównie analizą roli niezmiennych cech środowiska. Domyślasz się, że jest on zwolennikiem:
szkoły psychologii postaci.
teorii wnioskowania nieświadomego Helmholtza.
optyki ekologicznej Gibsona.
teorii sztucznej inteligencji.
Zosia ogląda planszę, na której widoczne są dwa poziome rzędy kółek Jeden składa się z trzech kółek zielonych, a drugi z trzech kółek czerwonych. Odległości między kółkami i między rzędami są równe. Zosia twierdzi, że widzi trzy pionowe kolumny, składające się każda z dwóch kółek, jednego czerwonego i jednego zielonego. Jej spostrzeganie gwałci jedno z postaciowych praw grupowania percepcyjnego:
prawo wspólnego losu.
prawo podobieństwa.
prawo bliskości.
prawo zamykania.
Jesteś członkiem ekipy kryzysowej, która znalazła się w centrum ogromnego terenu ogarniętego powodzią. Co chwila napływają komunikaty o kolejnych stratach i zniszczeniach. Co sprawia, że nie dosłyszane zdanie „ ...a potem załamał się...” odnosisz do głównego mostu na tym terenie, a nie do człowieka, który mógł się na nim znaleźć?:
procesy odgórne
organizacja percepcyjna
procesy oddolne
niezmienne cechy środowiska
Słyszenie dychotyczne wykorzystywane jest do badania stopnia w jakim:
ograniczana jest zdolność wstępnej selekcji cech
informacja ignorowana wypierana jest z pamięci
filtrowanie obejmuje informację, na którą nastawiona jest uwaga
informacja ignorowana jest przetwarzana na poziomie znaczenia
Przez ostatnich 20 minut Ania ogląda niemożliwą figurę przedstawiającą niekończące się schody. Ilekroć przenosi wzrok, żeby rozstrzygnąć, czy prowadzą one w górę czy w dół, ten sam problem pojawia się w innym (poprzednio sprawdzonym) miejscu. Doświadcza ona:
pogwałcenia prawa zamknięcia
trudności w integracji przestrzennej
wpływu ramy odniesienia
wieloznaczności figury
Jesteś początkującym narciarzem i kiedy zanosi się na to, że wpadniesz na drzewo starasz się uniknąć kolizji zatrzymując się gdzieś obok. Jaki mechanizm informuje cię o tym, że drzewo przybliża się niebezpiecznie?:
odczucie smagania wiatru po twarzy
odczucie, że powietrze pomiędzy tobą a drzewem jest sprężone
zauważenie, że obraz drzewa na siatkówce znacznie się powiększył
sprzężenie zwrotne w postaci napięcia mięśni i ciśnienia w gałkach ocznych
Kiedy czytasz to pytanie poszczególne słowa pojawiają się w twoim polu widzenia jakby kolejno wychodziły przed kurtynę, a po odczytaniu znikały. Zjawisko to jest ilustracją
zasady figury i tła
zależności od pola
zasady zamykania
ramy odniesienia
Oglądasz abstrakcyjny obraz przedstawiający spiralę zakończoną czarnym krążkiem w środku. Autor tego dzieła twierdzi, że namalował białą płytę gramofonową leżącą na czarnym stole. Jego złośliwy konkurent uważa że jest to raczej czarna plama na środku białego beretu. Jeśli zgodzisz się z tą drugą interpretacją czarny krążek zacznie wyglądać jakby był:
bliżej od ciebie
dalej od ciebie
większy
mniejszy
Marek przygląda się regatom z dogodnego miejsca znajdującego się na mecie. Jako że wszystkie łódki są tej samej wielkości, wnioskuje, że jedna, która wydaje mu się dużo mniejsza od pozostałych, pozostała w tyle. Jego interpretacja opiera się na:
stałości kształtu
gradiencie powierzchni
złudzeniu Ponzo
wiedzy na temat zależności miedzy wielkością przedmiotów a odległością
Kiedy pędzisz z zawrotną szybkością na swoich łyżworolkach, mimo dramatycznych zmian stymulacji, które odbierają twoje systemy sensoryczne, widzisz jednak świat jako niezmienny. Zjawisko to można wyjaśnić:
niezależnością od pola
stałością spostrzegania
zależnością od pola
nastawieniem percepcyjnym
