Rozdział 16
Psychologia społeczna
Jesteś szefem komitetu wyborczego w kampanii prezydenckiej Stefka Burczymuchy przeciw Zosi Samosi. Według bieżących sondaży prowadzi Zosia Samosia. Jeżeli chcesz, żeby wyborcy popierający Samosię zaczęli popierać Burczymuchę, powinieneś zapłacić jej zwolennikom po ................. za "szczere" powiedzenie Tobie i paru innym osobom, co im się w programie wyborczym Zosi ...........................
500 zł; podoba
10 zł; podoba
500 zł; nie podoba
10 zł; nie podoba
Monika opowiada, że została zaproszona przez swojego przyjaciela na urodziny. Po drodze jej samochód został na tyle poważnie uszkodzony, że musiała zrezygnować z udziału w tej uroczystości. Od tamtej pory jej przyjaciel, który stał się już jej ex-przyjacielem, rozpowiada wspólnym znajomym, że Monika jest osobą zupełnie niegodną zaufania, i w żadnym wypadku nie można na niej polegać. Historyjka ta ilustruje skutki:
podstawowego błędu atrybucji
samospełniającego się proroctwa
uprzedzenia
behawioralnego potwierdzenia oczekiwań
Do reakcji grupy na naruszanie norm społecznych NIE należy:
wyśmiewanie
reedukacja
myślenie grupowe
odrzucenie
Kiedy Fritz Heider zasugerował, że wszyscy są "intuicyjnymi psychologami" wyraził przekonanie, że ludzie z ulicy:
generalnie ignorują zasadę determinizmu psychologicznego Freuda
przedkładają wnioskowanie indukcyjne nad dedukcyjne
podobnie jak profesjonaliści próbują ustalić jacy są ludzie i co determinuje ich zachowanie
reagują na zasadzie emocji i domysłów
Zasada współzmienności Harolda Kelleya
dotyczy sposobu, w jaki ludzie dokonują przyczynowych atrybucji na temat zdarzeń
przewiduje, że gotowość jednostek do przeciwstawienia się opinii większości zależy od wielkości grupy
wyjaśnia przekazywanie norm społecznych z pokolenia na pokolenie
określa wpływ czynników sytuacyjnych na krystalizację norm
W eksperymencie Roberta Rosenthala nauczyciele szkół podstawowych uwierzyli, że niektórzy z ich uczniów są wybitnie uzdolnieni i poczynią niezwykłe postępy w ciągu roku szkolnego. Wyniki tego eksperymentu pokazały wpływ:
dysonansu poznawczego
samospełniającego się proroctwa
nacisku społecznego
myślenia grupowego
Badanie Muzafera Sherifa nad krystalizacją norm wykazało, że:
uczestnicy otwarcie wyśmiewali członków grup nie stosujących się do norm grupowych
w każdej grupie jeden uczestnik osiągał po pewnym czasie pozycję przywódcy
normy ustalone przez grupę przestawały obowiązywać, gdy uczestnicy badani byli indywidualnie
normy grupowe raz ustalone utrzymywały się przez kilka "pokoleń" uczestników
Która z niżej opisanych osób jest najsilniej motywowana do zredukowania dysonansu poznawczego?:
Edek, który zdecydował się pójść do kina w ostatniej chwili
Martyna, która rozpoczęła program rzucania palenia papierosów, ale zaczęła znów palić
"Dusza towarzystwa" - Karol, który po raz pierwszy "położył" dowcip
Justyna, która jako ochotniczka uczestniczyła w zwycięskiej kampanii wyborczej znanego polityka
Aby dotrzeć do najbardziej prawdopodobnych przyczyn własnego postępowania, ludzie wnioskują, jakie są lub powinny być obecnie ich stany wewnętrzne i zachowania, a także, jeśli sytuacja się powtarza, przypominają sobie, jakie były one w przeszłości. O zjawiskach tych traktuje teoria:
Leona Festingera
Harolda Kelleya
Fritza Heidera
Daryla Bema
Zjawisko polegające na tym, że ogólne wrażenie wywierane przez dana osobę lub jej pojedyncza, wyróżniająca się cecha wpływają na ogólną ocenę danej osoby i określają kierunek rozstrzygania wątpliwości na jej temat, nazywa się:
kategoryzacją społeczną
uprzedzeniem
efektem aureoli
zasadą współzmienności
