Rozdział 10
Pamiętanie i zapominanie
Podręcznik opisuje słynnego studenta S.F., który potrafił zapamiętać szeregi cyfr liczące do 80 elementów przedstawionych w przypadkowym porządku, podczas gdy jego pamięć liter była zupełnie przeciętna. Wyniki tej wyjątkowej osoby badanej świadczą o tym, że:
między ludźmi istnieją ogromne różnice indywidualne w zakresie pojemności pamięci krótkoterminowej
grupowanie jest efektywną strategią zapamiętywania
pamięć może być wzmocniona przez podtrzymujące powtarzanie
pojemność pamięci krótkoterminowej jest niedoceniana
Filip Mortale należy do słynnej rodziny akrobatów. Podczas wykonywania swoich cyrkowych ewolucji Filip wykorzystuje przede wszystkim pamięć:
proceduralną
deklaratywną
semantyczną
epizodyczną
Znajdujesz się na zatłoczonym przyjęciu. Jakaś kobieta macha do ciebie ręką przez pokój. Wygląda znajomo, ale nie możesz sobie przypomnieć, kim jest. Nagle przychodzi ci do głowy, że jest to asystentka twojego dentysty. Trudność w określeniu tożsamości tej osoby można wyjaśnić:
specyficznością kodowania
interferencją proaktywną
interferencją retroaktywną
poziomami przetwarzania
Z badań E. Loftus wynika, że uprzedzenie naocznych świadków, iż pośrednie sugestie, które otrzymają po obserwacji zdarzenia mogą zniekształcić ich pamięć:
jest skuteczne, bo osoby uprzedzone mogą starać się dokładniej zapamiętać zdarzenie
jest skuteczne, bo osoby uprzedzone mogą zignorować sugestie otrzymane po obserwacji
nie jest skuteczne, bo między wynikami obserwacji, a sugestiami zachodzi maskowanie
nie jest skuteczne, bo nawet mimo uprzedzenia sugestie pośrednie działają
Jaś i Małgosia uczą się w klasie, w której codziennie ośmiu uczniów przedstawia swoje prace domowe. Małgosia ma nadzieję, że profesor zapamięta dobrze to co przygotowała. Jaś nie jest dziś z siebie zadowolony i wolałby nie zwracać uwagi profesora. Małgosia chciałaby być wywołana ................, Jaś błaga los, żeby jego praca była prezentowana ................ .
w środku; na końcu
w środku; na początku
na końcu; na początku
na końcu; w środku
Bolek, który chce się nauczyć grać w tenisa prosi o pomoc Lolka. Lolek gra wprawdzie od dawna, ale trudno mu jest opisać słowami co Bolek powinien robić podczas gry. Problem polega na tym że:
zapis gry w tenisa nie istnieje w pamięci proceduralnej Lolka
Lolek nie ma świadomego dostępu do zawartości swojej pamięci proceduralnej
zapis gry w tenisa znajduje się u Lolka w pamięci deklaratywnej i opisywanie słowami prostych ruchów będzie trwało nieskończenie długo
mimo upływu lat nie dokonała się jeszcze odpowiednia konsolidacja wiedzy Lolka w dziedzinie gry w tenisa
Jeśli chcesz ustalić w jakiej pamięci: epizodycznej, czy semantycznej, Pan Hilary przechowuje określoną informację, którą sobie właśnie przypomniał, zapytaj go najlepiej:
czy łatwo mu było przyswoić tę informację?
czy użył pamięci krótkoterminowej do jej przypomnienia?
czy pamięta kontekst, w którym ta informacja została przyswojona?
czy odtworzył ją bez pomocy wskazówek służących wydobywaniu?
Prosisz swojego kolegę Trąbalskiego aby wymienił trzy procesy umysłowe składające się na funkcję pamięci. W odpowiedzi słyszysz oczywiście, że Trąbalski wie o co chodzi, ale dokładnie nie pamięta. Jeżeli mówi prawdę, to w tym momencie kłopot z jego wiedzą polega na:
wydobywaniu
przechowywaniu
zakodowaniu
rozpoznawaniu
Wujek Jerzy jest hipochondrykiem. Zawsze martwi się, że coś złego dzieje się z jego zdrowiem. Pewnego dnia zaczął narzekać na kłopoty z pamiętaniem faktów, dat, imion a także wspomnień ważnych ze względów emocjonalnych. Jeśli rzeczywiście tak jest, to można przypuszczać, że w mózgu wujka Jerzego zaszły zmiany uszkadzające:
móżdżek
ciało prążkowane
ciało migdałowate i podwzgórze
korę mózgową
Do przyczyn zapominania NIE należy:
interferencja
motywowane zapominanie
maskowanie wsteczne
nieskuteczne wydobywanie
