Rozszerzony spis treści

Część 2. Rozdział 2. Program szkolny (Bogusława Dorota Gołębniak)

• Podejście do programu szkolnego
  • Filozoficzne i psychologiczne podstawy podejścia behawiorystycznego
  • Filozoficzne i psychologiczne podstawy podejścia humanistycznego
  • Filozoficzne i psychologiczne podstawy podejścia konstruktywistycznego
• Definiowanie programu szkolnego
• Kreowanie programu szkolnego
  • Dwie orientacje
• Wzorzec programu szkolnego
• Implementacja programu szkolnego jako proces zmiany
  • Ewolucyjnie czy rewolucyjnie?
  • Centralnie czy lokalnie?
  • Nauczyciele a reformy programu
• Ewaluacja programu szkolnego
• Europejski kontekst zmiany programu szkolnego
  • Trendy
  • Edukacyjne tradycje: bariera zmiany czy źródło kulturowej rewitalizacji?
  • Zróżnicowanie kultury politycznej i kontroli nad edukacją
• Zmiana programu szkolnego w Polsce po 1989 r.

Typy podejść do programu szkolnego i ich odmiany

TYP PODEJŚCIA

TECHNICZNO-SCJENTYSTYCZNE	NIETECHNICZNO-NIESCJENTYSTYCZNE
behawiorystyczne akademickie systemowe menadżerskie	humanistyczne rekonceptualistyczne

Charakterystyka podejść do programu szkolnego

Podejście behawiorystyczne

Podstawy	Filozofia tradycyjna i konserwatywna (idealizm, realizm) Behawioryzm: Kolebka: Uniwersytet w Chicago (od Bobbitta i Chartersa do Tylera i Taby) Od idei i kultu wydajności do powiązań z progresywizmem
Pogląd na rolę szkoły w społeczeństwie	Socjalizowanie uczniów stosownie do norm obowiązujących w społeczeństwie
Istota proponowanej edukacji	Akcent na wydajność opartą na naukowych podstawach: Metoda – Wynik (logiczność, preskryptywność): techniczne i naukowe zasady paradygmaty modele etapy plan cele i zadania treści i działania
Definicja programu	Wąskie definiowanie w kategoriach szczegółowego planu działania
Kreowanie programu	Model liniowy
Wzorzec programu	Konserwatywno-technologiczny: skupienie na treściach kształcenia (na materiale) uniformizm (program jednakowy dla wszystkich uczniów) szczegółowość
Model kreowania programu	Model Tylera
Wdrażanie programu	Odgórne
Ewaluacja	Podejście scjentystyczne

Podejście humanistyczne

Podstawy	Progresywizm: Dewey, Judd, Parker Psychologia humanistyczna Teorie rozwojowe Eriksona, Havighursta, Maslowa Pajdocentryczne metody Fröbla, Pestalozziego, Neilla
Pogląd na rolę szkoły w społeczeństwie	Samorealizacja jednostek dla pełnej demokratyzacji życia społecznego
Istota proponowanej edukacji	Akcent na indywidualizację, samorefleksję i samorealizację: duża rola doświadczeń gry dydaktyczne uczenie się w małych grupach twórcze rozwiązywanie problemów uczenie całościowe świadomość programu ukrytego brak rywalizacji przestrzeń do negocjowania programu i sposobów jego realizacji idea kolegialności
Definicja programu	Szerokie definiowanie w kategoriach doświadczeń
Kreowanie programu	Model spiralny
Wzorzec programu	Skupienie na uczniu: rozważanie miejsca materiału nauczania (okazja do refleksji nad wiedza˛ i jej krytyki) zasada całościowości elastyczność, wyłanianie się w trakcie interakcji
Model kreowania programu	Podejście deliberatywne
Wdrażanie programu	Oddolne
Ewaluacja	„Miękka” metodologia (np. model koneserski Eisnera)

Podejście rekonstrukcjonistyczne

Podstawy	Neoprogresywizm Radykalni romantycy (Holt, Goodman, Illich) Rekonceptualiści (Freire, Apple)
Pogląd na rolę szkoły w społeczeństwie	Krytyka tradycyjnej edukacji – jej opresyjnego charakteru Postulaty edukacji dla emancypacji, zaangażowanej na rzecz zmiany społecznej, krytycznej wobec kulturowego dziedzictwa
Istota proponowanej edukacji	Dynamiczny, całościowy i transcendentalny charakter procesu dydaktycznego, akcent na: język i komunikowanie się samowiedzę osobiste przemyślenia dialog krytyczny świadomość moralną nieunikanie tematów drażliwych miejsce na sztukę, artyzm
Definicja programu	Szeroka dynamiczna definicja w kategoriach doświadczeń filozoficzno-psychologicznych
Kreowanie programu	Model spiralny/otwarty
Wzorzec programu	Brak wzorca; skupienie na poprawie społeczeństwa: poszerzanie granic o intuicję, lingwistykę, nauki polityczne racjonalność estetyczna pluralistyczny charakter i wybieganie w przyszłość strategie reformatorskie (analiza – interpretacja – ocena to za mało) rozwojowy charakter; program „się staje”; rezultaty końcowe są początkiem czegoś innego
Model kreowania programu	Perspektywa emancypacyjna Freirego
Wdrażanie programu	Oddolne
Ewaluacja	„Miękkie” metodologie