Cele nauczania

Po zapoznaniu się z treścią tego rozdziału student powinien umieć:

1. wskazać przesłanki ideowe, społeczne, polityczne i ekonomiczne, które legły u podstaw polityki edukacyjnej państw w XIX wieku;
2. wymienić stanowiska, jakie w kwestii szerzenia i metodycznej realizacji wykształcenia początkowego zarysowały się na początku XIX wieku;
3. opisać funkcjonowanie systemu monitorialnego, stworzonego około 1800 roku przez Andrew Bella i Josepha Lancastera;
4. scharakteryzować poglądy i działalność Johanna Heinricha Pestalozziego, nazywanego „wielkim ojcem” nowoczesnej powszechnej ogólnokształcącej szkoły początkowej oraz pedagogii opiekuńczej;
5. wskazać twórcę tzw. ogródków dziecięcych (kindergarten) i scharakteryzować jego działalność oraz poglądy;
6. odróżnić gimnazja klasyczne od gimnazjów realnych;
7. wymienić cechy charakterystyczne nurtu filozoficzno-kulturalnego zwanego neohumanizmem, przedstawić zapatrywania neohumanistów na wykształcenie;
8. wskazać przyczyny, które umożliwiły rozwój kształcenia realnego i zawodowego w XIX wieku, mające swoje źródło w dominujących wówczas pozytywizmie i utylitaryzmie;
9. scharakteryzować tworzone na przełomie XVIII i XIX wieku utopijne wizje społeczności samorządnej, ze szczególnym zwróceniem uwagi na działalność Roberta Owena;
10. odróżnić uniwersytety typu francuskiego od uniwersytetów typu niemieckiego;
11. scharakteryzować tworzone od końca XVIII wieku politechniki;
12. wymienić najważniejsze wydarzenia z zakresu myśli pedagogicznej i działalności edukacyjnej w zaborze rosyjskim;
13. wymienić najważniejsze wydarzenia z zakresu myśli pedagogicznej i działalności edukacyjnej w zaborze pruskim;
14. wymienić najważniejsze wydarzenia z zakresu myśli pedagogicznej i działalności edukacyjnej w zaborze austriackim.