Cele nauczania
Po zapoznaniu się z treścią tego rozdziału student powinien umieć:
- określić, na czym polegały „eksplozje oświatowe” i „kryzysy edukacyjne” cechujące wiek XX;
- wskazać, czym zajmuje się pedagogika porównawcza oraz jak inaczej bywa określana ta dyscyplina pedagogiczna;
- scharakteryzować jednolity ustrój szkolny, wskazać co go cechuje oraz co zapewnia on dzieciom młodzieży i dorosłym;
- wymienić szczeble, jakie obejmował schemat struktury dwudziestowiecznego demokratycznego publicznego ustroju szkolnego;
- opisać „kryzysy edukacyjne” na poziomie poszczególnych szczebli kształcenia;
- odpowiedzieć, ile razy i w jakich latach Polska w XX wieku tworzyła swój system edukacyjny oraz jakie ustawy regulowały funkcjonowanie poszczególnych systemów oświaty;
- wskazać kiedy rozpoczęła się generalna reforma systemu oświaty w III Rzeczypospolitej, jakie są główne cele tej reformy oraz jej wady i zalety;
- stwierdzić za co była krytykowana tradycyjna szkoła przełomu XIX i XX wieku, jakie ruchy reformatorskie i nurty krytyki szkoły nasiliły się na początku wieku XX, jakie prace i raporty podejmowały krytykę kształcenia i potrzebę reformowania ustrojów i systemów edukacyjnych w XX wieku;
- odpowiedzieć co oznacza skrót UNESCO; czym się zajmuje ta organizacja, jakie były jej najgłośniejsze raporty i jakie przesłania zawierały;
- wskazać o co walczyła Ellen Key; jakie koncepcje, ruchy wychowawcze i dydaktyczne oraz instytucje rozwijały się w dziedzinie troski i opieki nad dziećmi i młodzieżą;
- określić rolę, jaką w polskiej pedagogice XX w. odegrała Maria Grzegorzewska; wymienić jej najważniejsze osiągnięcia;
- wymienić organizacje dziecięce, które upowszechniały sport szkolny;
- wskazać fakty, które przekreślały wiarę w „stulecie dziecka”; wymienić kongresy, organizacje i akty prawne, które postulowały pomoc dzieciom;
- scharakteryzować ruchy młodzieżowe, które ogarnęły Amerykę i Europę w latach sześćdziesiątych XX wieku, określić za czym się opowiadały, co dały oraz co określa się mianem New Age;
- określić typy kultur, jakie wyróżniła Margaret Mead;
- odpowiedzieć czy wiek XX był „stuleciem dziecka”.
