Scenariusze ćwiczeń i zagadnienia do dyskusji

Scenariusze:

1. Omawiając zagadnienie związku pedagogiki z innymi naukami Autor – oprócz socjologii i psychologii – przywołuje również takie dyscypliny, jak: medycyna, prawo, ekonomia, antropologia. Spróbuj wskazać (znaleźć) przykłady potwierdzające istnienie takiego związku.
2. Sięgając do kilku źródeł (np.: Pedagogiki. Leksykonu PWN, Wielkiej encyklopedii PWN, Nowego słownika pedagogicznego W. Okonia, Encyklopedii pedagogicznej XXI wieku) ustal występujące tam definicje pojęcia „edukacja”. Następnie porównaj te definicje ze względu na dwa kryteria: ich treść i zakres. Różnice pomiędzy tymi definicjami przedstaw w tabeli.
3. Zbigniew Kwieciński (zob.: Socjopatologia edukacji, Olecko 1995) definiuje edukację jako „ogół działań, procesów i warunków służących rozwojowi człowieka”. Na tak rozumianą edukację składa się 10 procesów, ułożonych na kontinuum świat (problemy globalne) – człowiek (jego organizm). Zbiór tych procesów Z. Kwieciński nazywa „dziesięciościanem” lub „dekaderem”. Wybierz jeden z procesów wchodzących w skład owego dziesięciościanu, przygotuj jego charakterystykę oraz przedstaw patologie jego nadmiaru i niedoboru.

Zagadnienia do dyskusji:

1. Co sprawia, że „edukacja” jest pojęciem o najwyższym stopniu niejednorodności?
2. Jakie inne kryteria (od tych, które zaproponował S. Kawula) wyodrębniania szczegółowych dziedzin pedagogiki można wyróżnić? Jakie subdyscypliny pedagogiczne można wyłonić poprzez zastosowanie tych kryteriów?
3. Jakim zmianom (w czasie i w przestrzeni) ulegało znaczenie podstawowych pojęć pedagogicznych (edukacja, wychowanie, kształcenie)?
4. Dlaczego pedagogika „skazana” jest na współpracę z innymi dyscyplinami naukowymi (takimi, jak np. psychologia, socjologia)?
5. Co to znaczy, że filozofia to dyscyplina podstawowa dla pedagogiki?
6. Czym różni się socjologiczne, psychologiczne i pedagogiczne podejście do edukacji?