nauka o wartościach, teoria wartości; zajmuje się badaniem wartości, ich hierarchii i systemów.

pożądane i oczekiwane zmiany, jakie pod wpływem respektowania odpowiednich metod, środków i warunków kształtują się w osobowości wychowanków w postaci poglądów, postaw, nawyków oraz innych cech osobowości; cele wychowania – według W. Okonia – obejmują zarówno zmiany natury poznawczo-instrumentalnej, które się wiążą z poznawaniem świata i oddziaływaniem nań, jak i zmiany o charakterze motywacyjno-emocjonalnym, które polegają na formowaniu stosunku wychowanka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, systemu wartości i celu życia; istotnym celem i efektem wychowania staje się uformowanie charakteru wychowanka, to jest doprowadzenie do zgodności jego postępowania z nabytymi i uznawanymi przezeń zasadami mającymi swe źródło w jakimś systemie wartości.

najwyższy cel wychowania, któremu powinny być podporządkowane wszystkie inne cele, treści i metody pracy wychowawczej; ogół celów i norm regulujących działalność wychowawczą.

kierunek pedagogiki związany z filozoficznym personalizmem; spośród kilku systemów personalizmu największy wpływ na edukację wywarli dwaj uczeni francuscy J. Maritain i E. Mounier; pierwszy z nich swój personalizm opierał na założeniach religijnych; rozgraniczał pojęcie osoby od pojęcia jednostki jako elementu materialnego świata; tym samym porządek duchowy odróżniał od porządku rzeczowego, a całą edukację kojarzył właśnie z porządkiem duchowym; drugi z filozofów edukację traktował jako zapewnienie osobie ludzkiej wolności do życia w personalistycznym społeczeństwie, w którym religia miała ludziom pomagać w dokonywaniu rewolucji duchowej.

nauka o sprawnym działaniu; głównym zadaniem prakseologii jest uświadomienie, sformułowanie, uzasadnienie i systematyzacja zaleceń ogólnych i przestróg dotyczących sprawności działań, tzn. ich praktyczności; sprawne są te działania, które są skuteczne, tj. prowadzą do zamierzonego celu, i ekonomiczne, tj. wydajne oraz oszczędne.

ogół działań ze strony społeczeństwa, zwłaszcza rodziny, szkoły i środowiska społecznego, zmierzających do uczynienia z jednostki istoty społecznej, tj. umożliwienia zdobycia takich kwalifikacji, takich systemów wartości i osiągnięcie takiego rozwoju osobowości, aby się mogła stać pełnowartościowym członkiem społeczeństwa; ogół zmian zachodzących w jednostce pod wpływem oddziaływań społecznych, umożliwiających jej stopniowe stawanie się pełnowartościowym członkiem społeczeństwa.

czasowy układ warunków towarzyszących interakcji wychowawczej, w którym wychowanek dysponuje możliwością wyboru któregoś spośród zachowań.

subdyscyplina pedagogiki, uważana w Polsce za jedną z podstawowych nauk pedagogicznych, zajmująca się problematyką celów, treści, metod i organizacji wychowania moralnego, społecznego, estetycznego i fizycznego.

w szerokim znaczeniu osoba zwykle w młodym wieku poddawana wychowaniu, przy czym chodzi o działanie jakiegoś wychowawcy.

oddziaływanie na czyjąś osobowość, jej formowanie, zmienianie i kształtowanie; wyzwalanie w drugiej osobie bądź grupie społecznej pożądanych stanów, jak rozwój, samorealizacja czy wzrost samoświadomości; efekt powyższych działań lub procesów.

osoba, która zajmuje się wychowaniem dzieci lub młodzieży bądź dorosłych mając do tego formalne kwalifikacje.