Drgające układy mechaniczne i drgające obwody elektryczne (oscillating mechanical systems and oscillating electrical circuits)

W fizyce często zdarza się, że w zupełnie różnych problemach fizycznych pojawiają się podobne równania matematyczne. Dzięki temu, znając rozwiązanie pewnego problemu fizycznego, np. z mechaniki, można od razu podać rozwiązanie problemu np. z elektromagnetyzmu dzięki temu, że oba problemy opisane są podobnymi równaniami. Dobrym przykładem są drgające układy mechaniczne i drgające obwody elektryczne. Równania różniczkowe na zmianę położenia ciała w czasie w przypadku układów mechanicznych mają analogiczną postać do równań różniczkowych na zmianę ładunku w czasie w obwodach elektrycznych:


  Układ mechaniczny Obwód elektryczny
rodzaj drgań układ równanie układ równanie
drgania
harmoniczne
drgania
harmoniczne
tłumione
drgania
tłumione
z siłą
wymuszającą



W powyższej tabeli, w przypadku układów mechanicznych: oznacza masę ciała, stałą sprężystości sprężyny, współczynnik tłumienia, amplitudę siły wymuszającej, a częstość kołową zmian siły wymuszającej. W przypadku obwodów elektrycznych: jest indukcyjnością cewki, pojemnością kondensatora, oporem opornika, amplitudą siły elektromotorycznej, a częstością kołową zmian siły elektromotorycznej.

Każda wielkość mechaniczna ma swój odpowiednik w wielkości elektromagnetycznej:

wielkość mechaniczna wielkość elektromagnetyczna
położenie ładunek
prędkość natężenie prądu
masa indukcyjność
stała sprężystości odwrotność pojemności
współczynnik tłumienia opór
siła wymuszająca siła elektromotoryczna
energia kinetyczna energia zgromadzona w cewce
energia potencjalna energia zgromadzona w kondensatorze

odpowiadające sobie wielkości pełnią analogiczne role w równaniach na dynamikę układu. Zarówno zwiększanie masy w układzie mechanicznym, jak i zwiększanie indukcyjności w obwodzie elektrycznym powoduje zwiększanie okresu drgań. Zwiększanie współczynnika tłumienia w układzie mechanicznym powoduje szybsze tłumienie drgań, podobnie jak zwiększenie oporu w przypadku układu elektrycznego itd. Znając rozwiązania równań różniczkowych dla drgań mechanicznych, można otrzymać rozwiązania równań dla obwodów z prądem, zastępując wielkości mechaniczne wielkościami elektromagnetycznymi zgodnie z powyższą tabelą. W ten sposób, rozwiązując raz dane równanie różniczkowe, znamy rozwiązanie wielu problemów fizycznych.

Linki

Interdisciplinary Electrical Analogies - inne podejście do analogii pomiędzy wielkościami elektrycznymi, mechanicznymi i termodynamicznymi.

Electro-mechanic analogy - dyskusja dwóch różnych podejść do analogii mechaniczno-elektrycznych.

Podstawy fizyki

David Halliday, Robert Resnick, Jearl Walker

Nowoczesny podręcznik fizyki napisany na podstawie legendarnej książki Resnicka i Hallidaya. Prezentowany materiał jest bogato ilustrowany kolorowymi, sugestywnymi zdjęciami i rysunkami oraz poparty wieloma przykładami.

więcej »

Sponsor książki Mechanika kwantowa:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego
www.uksw.edu.pl

Copyright © 1997-2024 Wydawnictwo Naukowe PWN SA
infolinia: 0 801 33 33 88