jeden z typów średniowiecznych uniwersytetów, będący organizacją profesorów, powstawał w silnych ośrodkach szkolnych (np. Paryż), skupiających liczne grono mistrzów i nauczycieli; w uniwersytetach takich rozwijały się najczęściej fakultety sztuk i filozofii oraz teologii.

jeden z typów średniowiecznych uniwersytetów, rodzaj organizacji studentów, gromadzących się wokół wybitnych znawców prawa lub medycyny; studenci wybierali spośród siebie rektora, zatrudniali profesorów, w pewnym sensie decydowali o programie studiów.

od łac. nominalis – dotyczący nazwy, imienia; typ myślenia filozoficznego przeciwstawny platonizmowi, odrzuca on istnienie przedmiotów abstrakcyjnych mimo, że istnieją ich nazwy.

filozofia i metoda argumentacji uważana za wielki rozdział w kulturze umysłowej epoki średniowiecza; pojawiła się ona w wyniku studiów nad twórczością Arystotelesa, w których objawione dogmaty chrześcijańskiej wiary zaczęto dodatkowo uzasadniać racjami rozumowymi, czerpanymi z filozofii greckiej.

inaczej szkoła powszechna, termin użyty w dyplomie fundacyjnym uniwersytetu krakowskiego, ogłoszonym w 1364 roku przez Kazimierza Wielkiego; miało być ono „nauk przemożnych perłą” i „orzeźwiającym źródłem”, z którego pełności mogliby „czerpać wszyscy naukami napoić się pragnący”.

określane inaczej jako kwadrywialne; szkoły, które realizowały wyższy stopień kształcenia: bardzo prostą arytmetykę i astronomię (konieczną do ustalania terminów ruchomych świąt kościelnych), geometrię, która zaznajamiała z geograficznym opisem ziemi i przyrody, muzykę, powiązaną ze śpiewem kościelnym.

w średniowieczu szkoły, których zadaniem było przysposobienie chłopców do stanu duchownego.

szkoły tworzone przy parafiach, w Polsce zaczęły powstawać w XIII-XIV wieku, przede wszystkim w miastach, liczyły często po kilkunastu uczniów, uczono w nich podstaw czytania i pisania w języku łacińskim oraz elementarnych rachunków; bardziej zaawansowane szkoły parafialne realizowały program trivium.

szkoły, które realizowały niższy stopień kształcenia; ich program obejmował gramatykę łacińską, retorykę (objaśnianie ewangelii i czynności kancelaryjne, głównie redagowanie dokumentów, pism i listów), dialektykę.

jeden z rodzajów wychowania w domu obcym; odbywało się ono w domu mistrza (majstra) cechowego, pod okiem którego młodzież mieszczańska przygotowywała się do różnych rzemiosł; przebiegało ono poprzez stopnie terminatora i czeladnika, ukoronowaniem był tytuł mistrza (majstra), który nadawał wszelkie prawa cechu i był świadectwem najwyższych umiejętności w konkretnym zawodzie.

wychowanie do konkretnej pracy produkcyjnej (zarobkowej), przybierające najczęściej postać wychowania cechowego.

wychowanie mające na celu wyrabianie odwagi, siły fizycznej i umiejętności wojskowych (rycerskich), pozwalało ono także nabyć ogłady dworskiej; ten typ wychowania dotyczył synów szlachetnie urodzonych, odbywał się na dworach książęcych i przebiegał przez etapy pazia, giermka, rycerza.