Prawa, lewa przez telefon

Andrzej: Jak przekazać przez telefon obcej istocie gdzie jest strona prawa?

Morpheus: Oczywiście musimy wykorzystać jakieś uniwersalne zjawisko fizyczne, które ta istota mogłaby u siebie powtórzyć i na tej podstawie można by ustalić która strona jest która. W zasadzie mogłoby to być niemożliwe, gdyby wszystkie prawa fizyki były niezmiennicze względem tzw. operacji parzystości (odbicia w lustrze), w wyniku której lewa strona zamienia się na prawą. Na szczęście tak nie jest i w zjawiskach gdzie rolę odgrywają tzw. oddziaływania słabe, może zajść sytuacja, że pewna strona jest uprzywilejowana względem drugiej - produkty rozpadu cząstki lecą "bardziej w prawo niż w lewo", tzn. że gdybyśmy obserwowali to zdarzenie w lustrze to cząstki by leciały "bardziej w lewo niż w prawo" a tym samym moglibysmy rozróżnić czy patrzymy na zajwsko w lustrze czy bezpośrednio. Pierwszym zjawiskiem w którym zaobserwowano łamanie parzystości był rozpad beta jąder kobaltu-60, zaobserwowany w 1957.

Używając tego zjawiska można powiedzieć istocie przez telefon: "Obserwuj rozpad kobaltu. Strona w którą leci więcej cząstek po rozpadzie to strona prawa."