wątroba
wątroba, 1) duży gruczoł przewodu pokarmowego kręgowców, którego podstawowe komórki (→ hepatocyty) zorganizowane są wokół włosowatych naczyń krwionośnych (→ ukrwienie wątroby) w jednostki funkcjonalne (zraziki wątrobowe); zraziki składają się w segmenty, te z kolei tworzą płaty (u człowieka cztery: prawy, lewy, ogoniasty, czworoboczny); wśród zróżnicowanych funkcji zewnątrz- i wewnątrzwydzielniczych w. można wyróżnić: a) obronno-wydalnicze, związane z detoksykacją substancji szkodliwych dla organizmu, wydalanych następnie z krążenia przez nerki lub usuwanych wraz z wytwarzaną przez w. → żółcią do przewodu pokarmowego; b) krążeniowych, związanych z regulacją objętości krwi w układzie krążenia i składu osocza krwi, w tym białek odpowiedzialnych za funkcje transportowe osocza i krzepliwość krwi, we wczesnych etapach ontogenezy w. pełni również funkcje krwiotwórcze; c) metabolicznych, w ramach wypełniania których w. pełni rolę centralnego narządu ustroju łączącego i integrującego przemiany węglowodanów, tłuszczowców i białek różnych tkanek i narządów w jedną całość przemian metabolicznych organizmu; 2) → gruczoł jelita środkowego.
