skrzypowe
skrzypowe, skrzypy, lądowe rośliny zarodnikowe, z dominującym sporofitem w cyklu życiowym; do niedawna łączone były z → paprociowymi i → widłakowymi w jedną jednostkę systematyczną → paprotniki, obecnie częściej ujmowane są rozłącznie, m.in. jako podgromada w obrębie → roślin telomowych; współcześnie do s. należy ok. 30 gatunków, reprezentujących jeden rodzaj skrzyp, znacznie bardziej zróżnicowane były natomiast formy wymarłe, mające swoje optimum pod koniec ery paleozoicznej i na początku mezozoicznej (por. → kalamity); s. wyróżniają się wytwarzaniem tarczowatych liści zarodnionośnych, najczęściej skupionych w kłos zarodnionośny, oraz specyficznym pokrojem sporofitu, który składa się z poziomego kłącza i pionowo rosnącej łodygi, nie mających na ogół wtórnego przyrostu na grubość oraz zróżnicowanych na węzły i międzywęźla; z węzłów kłączy wyrastają korzenie i liście, zaś z węzłów nadziemnych liście i odgałęzienia boczne; gametofity współczesnych s. to drobne formy zielone, plechowate, których płciowość może być modyfikowana w zależności od warunków zewnętrznych.
