nerwy mózgowe
nerwy mózgowe, nerwy czaszkowe, 10 par (u kręgowców skrzelodysznych i płazów) lub 12 (u pozostałych kręgowców) nerwów wychodzących z mózgowia i obsługujących narządy zmysłowe, mięśnie i gruczoły głowy oraz narządy trzewne leżące poza obszarem głowy; n. m. I, II i VIII, tj. węchowy, wzrokowy i przedsionkowo-ślimkowy (zwany też statyczno-słuchowym), mają charakter czuciowy i określane są jako nerwy czuciowe lub nerwy zmysłowe, n. m. III (okoruchowy), IV (bloczkowy), VI (odwodzący) i XII (podjęzykowy) są nerwami ruchowymi obsługującymi mięśnie oka (III, IV i VI) i języka (XII); pozostałe noszą nazwę nerwów skrzelowych, z którech większość (V – trójdzielny, VII – twarzowy, IX – językowo-gardzielowy i X – błędny) ma charakter mieszany, czuciowo-ruchowy, a nerw XI (dodatkowy) jest wyłącznie ruchowy; z nerwami III, VII, IX i X wychodzą z mózgu przedzwojowe włókna części przywspółczulnej → układu nerwowego autonomicznego, przy czym włókna nerwu X (błędnego) przechoczą do tułowia, gdzie unerwiają narządy trzewne klatki piersiowej i jamy brzusznej.
