mitochondria
mitochondria, organelle komórkowe eukariotów wyspecjalizowane w przemianach fazy tlenowej oddychania, otoczone dwiema błonami, z których wewnętrzna tworzy wpuklenia (grzebienie, kristy); wnętrze m. wypełnia macierz (matriks) mitochondrialna, w której znajdują się enzymy wielu przemian, m.in. cyklu kwasu cytrynowego, utleniania kwasów tłuszczowych, biosyntezy białka, a także mtDNA, RNA i rybosomy; w błonie wewnętrznej znajdują się układy redoks → łańcucha oddechowego; w m. następuje utlenianie bogatych w energię związków organicznych do dwutlenku węgla i wody, a energia zawarta w substratach zostaje uwolniona i częściowo zmagazynowana w ATP powstającym w procesie → fosforylacji oksydacyjnej (→ teoria chemiosmotyczna).
