hipoteza mitochondrialnej Ewy
hipoteza mitochondrialnej Ewy, kontrowersyjna hipoteza dotycząca czasu i miejsca powstania tzw. → człowieka anatomicznie nowoczesnego oraz, pośrednio, losu → neandertalczyków, a także innych populacji archaicznego człowieka, które go poprzedzały, oparta na wynikach badań DNA mitochondrialnego (mtDNA); zgodnie z h. m. E., wszystkie drzewa genealogiczne populacji ludzkich można wywieść od jednego wspólnego przodka – pojedynczej kobiety "lw;Ewy"up;; zróżnicowanie mtDNA (dziedziczonego jedynie po matce) współczesnego człowieka wskazuje, że najstarsze są populacje afrykańskie, zatem "lw;Ewa"up; pochodziła z Afryki; zakładając tempo mutacji mtDNA 2–4% na 1 mln lat (→ zegar molekularny), należy przyjąć, że "lw;Ewa"up; żyła 290–140 tysięcy lat temu; jej potomkowie musieli wyemigrować z Afryki i – jako nowy gatunek – w drodze inwazji zastąpić miejscowych, archaicznych ludzi na całym świecie. Wśród antropologów są zwolennicy tej hipotezy (por. → hipoteza Arki Noego) i przeciwnicy (→ hipoteza multiregionalna).
