układ nerwowy
układ nerwowy, system nerwowy, układ odpowiedzialny za odbieranie i rozpoznawanie bodźców oraz reagowanie na bodźce docierające do organizmu zwierzęcego, synchronizujący i integrujący (wspólnie z → układem wewnątrzwydzielniczym) czynności jego narządów wewnętrznych, a także narządów ruchu (mięśni); budowany przez komórki nerwowe (→ neuron), których ciała (→ perykarion) skupiają się w ośrodki nerwowe, zlokalizowane w zwojach nerwowych, a wypustki (→ akson) tworzą → drogi nerwowe łączące poszczególne ośrodki oraz → nerwy, od ośrodków do pozostałych narządów ciała; w toku ewolucji doszło do zwiększenia złożoności u. n., od prymitywnej → sieci nerwowej przez stopniowe wykształcanie zhierarchizowanego układu zwojów nerwowych, z przejmujących rolę nadrzędną zwojem głowowym (mózgowym, → cefalizacja, → cerebralizacja) oraz → pni nerwowych do skomplikowanego u. n. zwierząt kręgowych, w którym można wyróżnić → u. n. ośrodkowy oraz → u. n. obwodowy.
