akson
akson, neuryt, wypustka osiowa, pojedyncza wypustka → neuronu (komórki nerwowej), przewodząca → impuls nerwowy odśrodkowo, od ciała komórki (perykarionu) ku obwodowi; odchodzi od perykarionu w miejscu zwanym wzgórkiem a.; długość i średnica a. zależą od typu neuronu (→ komórki Golgiego) i jego lokalizacji w układzie nerwowym; mogą wytwarzać boczne odgałęzienia (kolaterale), w odcinku końcowym bogato, drzewkowato rozgałęziony (drzewko końcowe); wypełniony jest aksoplazmą, jego błona komórkowa to aksolema; aksony mogą być pozbawione osłonek (a. nagi), zwykle jednak są nimi otoczone; może to być jedynie osłonka komórkowa (a. bezrdzenny) tworzona przez komórki glejowe lub, najczęściej u wyższych zwierząt, również osłonka mielinowa (a. rdzenny), wytwarzana przez komórki glejowe (→ oligodendrocyty w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, → lemocyty w nerwach poza ośrodkowym układem nerwowym); osłonki podzielone są na odcinki (węzły), pomiędzy którymi występują krótkie odcinki pozbawione osłonek (→ cieśni węzłów, przewężenia Ranviera), odgrywające istotną rolę w mechanizmie propagowania impulsu nerwowego.