Serwis sprzątaczy

Przyjęcie było fantastyczne. Był tam każdy, kto tylko miał coś wspólnego z Cleansing Service w Valley District Council. Śmieciarze, zamiatacze ulic i pracownicy wysypisk śmieci mieszali się z burmistrzem, urzędnikami i nadzorcami. Dlaczego? Aby uczcić sukces kampanii "Czystsze środowisko" na rzecz zmniejszenia zaśmiecenia ulic.

Wszystko zaczęło się 10 lat temu, kiedy Teresa, przewodnicząca Komitetu na rzecz Środowiska, wyjechała na wakacje do Stanów Zjednoczonych. Wykorzystała tę okazję, aby odwiedzić organizację Keep America Beautiful, gdzie podziwiała system redukcji ilości śmieci i ich źródeł. Każde źródło zaśmiecenia ulic powinno być oddzielnie potraktowane i systematycznie redukowane poprzez kombinację kampanii uświadamiającej, edukacyjnej, wdrażającej oraz przez wprowadzanie odpowiednich urządzeń, jak na przykład kosze na śmieci na selektywną zbiórkę odpadów. Szybka reakcja na pojawiające się śmieci była także jednym z rozwiązań stosowanych przez tę organizację, ponieważ wiadomo, że czyste środowisko z reguły jest czyste, gdy tymczasem śmieci leżące na ziemi prowokują do dalszego zaśmiecania. Jednakże główny aspekt, jaki zaciekawił Teresę, brzmiał: "Jeżeli nie mierzy się stopnia zaśmiecenia miasta, nie wiadomo, czy pieniądze podatników są marnotrawione ani jak podejść do kampanii oczyszczania miasta". To szczególnie przemówiło do Teresy, jako do zapalonej księgowej.

Po powrocie do domu Teresa natychmiast nawiązała kontakt z Tidy Britain Group. Jest to niezależna organizacja charytatywna, finansowana częściowo przez departament środowiska naturalnego, której istotną częścią jest agencja zmniejszania zanieczyszczenia. Tidy Britain Group działa poprzez sześć inicjatyw:

• Nagroda - za osiągnięcia "Britain in Bloom" (odpowiednik "Teraz Polska");
• Konsultacja - poprzez jednostkę Environmental Research and Consultancy Unit;
• Badania - na przykład rozwijanie sposobów pomiaru poziomu zaśmiecenia;
• Ludzie i Miejsca - praca na poziomie społeczeństwa;
• Kampanie - w celu zwiększenia świadomości i potrzeby działania;
• Edukacja - docieranie przede wszystkim do szkół.

Tidy Britain Group zaoferowała bezcenną pomoc i poleciła użycie międzynarodowego symbolu czystości.

Po kilku latach i niezliczonej ilości spotkań Valley Council wprowadził kompletny pakiet pomiaru jakości zaproponowany przez Environment Committee. Obecne przyjęcie ma uczcić sukces, jaki odniesiono dzięki temu systemowi pomiaru jakości, czyli 40% redukcja zaśmiecenia ulic.

Valley District Council jest jednym z trzech urzędów lokalnych w hrabstwie Wschodniej Walii. Jego terytorium obejmuje jedno miasto średniej wielkości, cztery mniejsze miasta oraz ponad 40 wiosek. Populacja oraz większość przemysłu regionu jest skupiona na południu. Valley District Council podejmuje normalny zakres działań wymaganych dla niewielkomiejskiego okręgu. Działania te obejmują rekreację i turystykę, ochronę zdrowia i środowiska, budownictwo, planowanie i rozwój ekonomiczny oraz służby porządkowe.

Cleansing Service zajmuje się przede wszystkim zbieraniem odpadów i ich wywozem oraz czyszczeniem ulic. Prowadzi także miejskie wysypiska śmieci oraz prowadzi prace przy użyciu śmieciarek obejmujące zbieranie zarówno spakowanych odpadów z biur, jak i śmieci pozostawionych luzem. Cleansing Service został poddany obowiązkowemu działaniu sprzyjającemu konkurencji i obecnie śmieciarki używane do zbierania odpadów są prowadzone przez innego kontrahenta, a ich załogi zapewniane przez District Council. Dla celów operacyjnych Cleansing Service podzielony jest na trzy oddziały nazwane po prostu Północ, Środek i Południe. Każdy z oddziałów kierowany jest przez nadzorcę.

Zamiatacze ulic mają wyznaczony schemat sprzątania nakazujący im zamiecenie wszystkich mocno uczęszczanych miejsc przynajmniej raz dziennie. Pozostałe tereny są sprzątane według ściśle określonej częstotliwości, która wynosi od dwóch razy na tydzień do raz na miesiąc. Samo zamiatanie nie jest z reguły potrzebne, zamiatacze spędzają więc większość czasu, zbierając śmieci za pomocą szufelki z długą rączką. Pozostały ekwipunek zamiataczy to wózek z pojemnikami na śmieci oraz szczotki. Poziom sprzątania na poszczególnych ulicach zależy tylko i wyłącznie od samego zamiatacza. Podczas swoich godzin pracy może on sprzątać te obszary, które sam uzna za najpilniejsze. Ponieważ wszyscy zamiatacze mieszkają w pobliżu lub wręcz na terenie ich obszaru pracy, system ten jest całkiem wydajny.

Oprócz działania konkurencji także inne innowacje zostały wprowadzone w ciągu ostatnich lat. Obejmują one między innymi wielkości załóg, próby wprowadzenia pojemników na kółkach dla firm, zmechanizowane sprzątanie w regionie Środkowym, więcej koszy na śmieci rozmaitych rodzajów oraz najnowsze - kosze na psie odchody. Te ostatnie zyskały priorytet, ponieważ Parlament uchwalił ustawę, w myśl której właściciel, który nie posprząta po swoim czworonogu, może być ukarany grzywną w wysokości 1000£. Radni i urzędnicy zastanawiają się teraz, jak to prawo egzekwować oraz jak można mierzyć jego skuteczność.

W ciągu ostatnich dwóch lat Valley zaadaptował program Total Quality. Wyżsi i średni urzędnicy brali udział w kursach, gdzie byli przekonywani to filozofii Total Quality jako bardziej zorientowanej na klienta. Jednakże niektóre z tych kursów korzystały z przykładów z produkcji i nie zawsze było jasne, jak zaprezentowane narzędzia i techniki mogą zostać wykorzystane przez urząd miejski.

Pomiar dokonań

Podstawowy pomiar dokonań w Valley opiera się na jakości i wydajności. Wydajność jest mierzona poprzez liczbę worków na jednego mieszkańca na rok oraz poprzez koszt na worek na tonę usuniętych śmieci. Dane te są porównywane z odpowiadającymi danymi z całego kraju, jednakże tego typu porównania są zawsze kontrowersyjne. Obszary o relatywnie słabych wynikach posuwają się dość daleko w celu wytłumaczenia, dlaczego są "inne". Jakość w Cleansing Service jest tradycyjnie mierzona jako liczba otrzymanych skarg. Ostatnia analiza dla regionu Środkowego została przedstawiona w tabeli 1.

Tabela 1. Analiza skarg, jakie wpłynęły w ciągu 20 dni ostatniego miesiąca

Skarga	Liczba otrzymanych	Maksimum w ciągu dnia
Zbyt późny zbiór śmieci	158	31
Śmieci niezebrane	29	4
Rozsypanie śmieci	89	16
Pęknięte torby	22	3
Niedostarczone torby	67	6
Śmieci na ulicy	10	4
Psie odchody na ulicy	14	2
Niebezpiecznie prowadzona śmieciarka	5	2
Inne	18	2

Od czasu swojej wizyty w USA Teresa była przekonana, że pomiary są podstawą sukcesu kampanii przeciw zanieczyszczaniu środowiska i nalegała na wprowadzenie dodatkowych pomiarów. W końcu Cleansing Service zdecydował się wprowadzić nieco zmodyfikowaną wersję metody polecanej przez Tidy Britain Group oraz Keep America Beautiful. Wymagało to wyboru dwunastu terenów, każdego zawierającego 200 metrów typowego ruchliwego chodnika. Codziennie na czterech wybieranych losowo terenach liczono wszystkie sztuki śmieci, niezależnie od wielkości, znajdujące się między linią budynków a ulicą. Zarówno papierki po cukierkach, pety, zapałki, puszki po napojach, jak i gazety liczone były zatem tak samo. Które tereny wybrano, było trzymane w tajemnicy znanej tylko kilku ludziom z Cleansing Service. Nawet sama metoda pomiaru nie była ujawniana wszystkim urzędnikom z Environment Committee. W szczególności ani metoda pomiaru, ani tym bardziej wybrane w tym celu tereny nie były znane zamiataczom i właścicielom sklepów przy wybranych ulicach. Tabela 2 podaje przykładową próbkę pomiarów.

Tabela 2. Sztuki śmieci na przykładowych terenach

		Obszar	Szt.	Obszar	Szt.	Obszar	Szt.	Obszar	Szt.
Tydzień 1	Pn	S	111	N	10	M	109	S	90
	Wt	M	3	N	12	N	8	N	16
	Śr	S	29	M	15	N	20	M	14
	Czw	N	11	S	36	M	69	N	13
	Pt	S	27	N	6	S	3	N	5
Tydzień 2	Pn	M	90	N	13	N	14	N	15
	Wt	S	245	M	24	M	14	S	18
	Śr	N	19	N	11	S	27	N	11
	Czw	S	11	S	22	S	12	N	6
	Pt	M	4	S	15	N	1	S	28
Tydzień 3	Pn	N	15	M	144	S	44	N	8
	Wt	M	15	N	13	M	10	S	28
	Śr	M	14	S	25	M	4	S	34
	Czw	M	16	M	18	N	19	S	31
	Pt	N	21	S	37	N	10	M	12
Tydzień 4	Pn	S	49	M	88	S	83	M	120
	Wt	M	9	M	16	N	15	M	17
	Śr	S	22	N	9	S	35	S	17
	Czw	M	15	N	13	S	24	M	6
	Pt	M	19	M	5	N	4	M	18
Tydzień 5	Pn	S	73	S	44	M	60	M	127
	Wt	N	3	M	17	M	18	N	10
	Śr	M	54	N	9	S	25	M	38
	Czw	S	15	S	20	N	10	N	19
	Pt	S	27	S	29	S	34	M	7

Na przyjęciu

Podczas przyjęcia przewodniczący Valley District Council, Kevin Anderson, został przedstawiony załodze przez Stana Verriera. Rozmawiając z jednym ze zamiataczy, A.J. Williamsem, Anderson zapytał, co jego rozmówca sądzi o stanie ulic w mieście. Zamiatacz odpowiedział, że mimo iż niektóre rejony wyraźnie się poprawiły, są jeszcze takie, gdzie ludzie jakby w ogóle nie dbają o porządek. "Niezależnie jak często tam sprzątam, następnego dnia zawsze jest niesamowity bałagan." Anderson zabrał Verriera na bok i powiedział: "Tacy ludzie jak Williams starają się tylko chronić swoje miejsca pracy. My musimy przełożyć sukces naszej kampanii na redukcję kosztów, jakie ponoszą płatnicy podatków."

W innej części sali Teresa rozmawiała z dwoma zamiataczami ulic: "Skąd wiecie, że wystąpiła 40% redukcja w stanie zaśmiecenia?" - zapytał Dai Jones. Zakłopotało to Teresę. "Mamy system pomiarów - odpowiedziała - ale muszę zapytać pana Verriera, jak to działa." Rozmowa ta zepsuła wieczór obu zamiataczom. Zastanawiali się, czy ich czasem nie szpiegowano.

Później Stan Verrier rozmawiał z Gareth Edwards, konsultantem i członkiem Environmental Committee. Gareth zasugerował przedstawienie zebranych danych na wykresie SPC (Statistical Process Control). Verrier przyznał, iż słyszał o SPC podczas kursu z Total Quality, ale nie był zbyt chętny do wprowadzenia go w życie, ponieważ "nikt w Cleansing Services nie jest statystykiem". Gareth odparł wtedy, że SPC w rzeczywistości pochodzi od "Stabilny, Przewidywalny oraz pod Controlą". "Nigdy o tym nie pomyślałem w taki sposób" - przyznał Verrier.

Pytania

1. Czy system pomiarów dla kampanii przeciwko zaśmiecaniu ulic powinien być szerzej rozumiany?
2. Co oznaczała dygresja Kevina Andersona na temat "chronienia miejsc pracy"?
3. Jak można wykorzystać SPC w celu analizowania liczby śmieci na przykładowym obszarze? Co sugerują te wykresy na temat postępów w zbieraniu śmieci?

Źródło

Na podstawie pracy zaliczeniowej B. Gębickiej