Nokia
Nokia jest światowym liderem w dziedzinie mobilnej telekomunikacji. Opierając się na rozwiązaniach, które są przyjazne dla użytkownika i bezpieczne, firma stała się głównym dostawcą telefonów komórkowych oraz innych komponentów do budowania infrastruktury teleinformatycznej. Umożliwiając mobilny dostęp do Internetu, Nokia tworzy nowe możliwości dla firm, a także czyni życie ludzi łatwiejszym.
W 2001 r. Nokia potwierdziła, że jest w stanie osiągać dobre wyniki nawet w dobie kryzysu branży IT oraz przy wzroście wymagań na skutek presji konkurencji. Rok 2001 przyniósł Nokii wzrost sprzedaży oraz dochodów. W tymże roku sprzedaż przekroczyła 31 mld euro. Nokia zdołała powiększyć liczbę swoich fabryk do 18, a jej zakłady produkcyjne są obecne w 10 krajach. Oddziały R&D fińskiej firmy znajdują się w 15 krajach. Produkty tego potentata IT kupowane są w 130 krajach. Zatrudnienie Nokii sięgnęło 54 tys. osób.
Historia firmy
Korzenie Nokii sięgają roku 1865, kiedy to inżynier górnictwa, Fredrik Idestam, założył przedsiębiorstwo przemysłu leśnego. W roku 1898 powstał Finnish Rubber Works Ltd., a w roku 1912 rozpoczął działanie Finnish Cable Works. Stopniowo udziały w dwóch ostatnich przedsiębiorstwach oraz w Nokii zostały zgromadzone przez kilku właścicieli. W końcu w 1967 r. doszło do połączenia tych trzech firm i utworzenia Nokia Corporation.
Na początku 1980 r. Nokia umocniła swoją pozycję na rynkach telekomunikacyjnym i elektronicznym poprzez przejęcie firm, takich jak Mobira, Salora, Televa oraz szwedzki Luxor. W 1987 r. Nokia zakupiła dział elektroniki od German Standard Elektrik Lorenz, francuską firmę elektroniczną Oceanic oraz szwajcarskiego producenta kabli Maillefer.
Pod koniec lat 80. Nokia stała się największą nordycką firmą w branży IT poprzez przejęcie działu systemów danych od Ericssona. W 1989 r. Nokia przeprowadziła ekspansję na rynki Europy jako producent kabli poprzez uzyskanie kontroli nad holenderskim potentatem NKF.
Od początku lat 90. Nokia koncentruje się na telekomunikacji poprzez wycofanie się z operacji w przemysłach podstawowych (np. produkcja okablowania).
Struktura
Firmę Nokia tworzą dwie grupy biznesowe: Nokia Mobile Phones oraz Nokia Networks. Dodatkowo w skład Nokii wchodzą Nokia Ventures Organization oraz jednostka badawcza Nokia Research Unit.
Nokia Mobile Phones jest największym na świecie producentem telefonów komórkowych. Z uwagi na wszechstronność oferty i silną pozycję na rynku fiński potentat jest w stanie definiować kierunki, w jakich rozwija się telefonia komórkowa. Nokia wierzy, że coraz większy udział w komunikacji będą miały urządzenia bezprzewodowe, takie jak telefony komórkowe.
Wraz ze wzrostem wielofunkcyjności telefonów komórkowych - od usług głosowych do transmisji danych, rozrywki, aplikacji biznesowych - zostały stworzone nowe rynki i możliwości wzrostu są ogromne. W 2001 r., czwarty rok z rzędu, Nokia zwiększyła udział na rynku telefonów komórkowych do 37% (prawie dwukrotnie więcej niż w 1997 r.). Nokia Mobile Phones wypracowuje około 75% rocznej sprzedaży netto całego koncernu.
Nokia Networks jest liderem rozwiązań teleinformatycznych. Dostarcza komponenty do budowania sieci telefonii komórkowej, szybkiego dostępu do Internetu oraz świadczy podobne usługi. Fiński potentat produkuje oprogramowanie do obsługi wymiany informacji między urządzeniami przenośnymi, tworzy rozwiązania dla operatorów sieci telefonii komórkowej i dostawców usług internetowych.
W 2001 r. Nokia Networks umocniła swoją pozycję na rynku sieci bezprzewodowych, obejmując swoim działaniem nowe regiony świata (np. operatorzy telefonii G3 w Stanach Zjednoczonych). Nokia Networks ma 23-proc. udział w sprzedaży netto całego koncernu.
Nokia Ventures Organization (NVO) istnieje, aby rozwijać nowe pomysły w dziedzinach, które nie należą do głównych pól działania Nokii. NVO identyfikuje nowe szanse dla biznesu stworzone poprzez nagły rozwój i stara się realizować nowe pomysły. Poza tym NVO finansuje idee, które rodzą się w firmie, oraz wspiera Nokia Venture Partners, największą firmę typu venture capital inwestującą w sektor teleinformatyczny o zasięgu globalnym.
Nokia inwestuje znaczną część swoich zasobów w badania i rozwój w ramach głównej działalności firmy, jak i w Nokia Research Center. W roku 2001 Nokia, pomimo słabnącej koniunktury w branży IT, zwiększyła nakłady na rozwój nowych technologii do 3 mld euro. 35% całego zatrudnienia firmy pracuje właśnie w dziale R&D.
Nokia Research Center, jednostka badawcza korporacji, napędza technologiczną konkurencyjność i odnowę tych części technologii, które są ważne dla przyszłego sukcesu firmy. Ściśle współpracując z innymi jednostkami Nokii, centrum badań wspiera rozwój głównych działalności firmy poprzez rozwijanie nowych pomysłów, technologii i zastosowań. Wybiegając wprzód, poza rozwój bieżących produktów, centrum badań dynamicznie rozwija przełomowe technologie, jest także inkubatorem dla spółek zorientowanych na nowe technologie.
Strategia firmy
Główną intencją Nokii jest umocnienie pozycji jako dostawcy systemów i produktów dla komunikacji mobilnej. Celem firmy jest stworzenie spersonalizowanej technologii komunikacji, która pozwoli ludziom kształtować ich własny mobilny świat.
Nokia wprowadza innowacje, które pozwalają użytkownikom używać aplikacji internetowych, urządzeń i usług bez przerwy, bez względu na miejsce i czas. Aby osiągnąć odpowiedni dynamizm środowiska sieciowego, firma koncentruje się na usługach mobilnych.
Fiński potentat zamierza czerpać korzyści z bycia liderem poprzez wskazywanie i wchodzenie na rynki, które - według Nokii - doświadczą szybkiego wzrostu bądź wzrostu szybszego niż inne segmenty przemysłu.
Poprzez ekspansję w szybko rosnące segmenty rynku w początkowej fazie rozwoju Nokia stała się czołowym graczem w komunikacji bezprzewodowej i znacząco wpłynęła na sposób, w jaki głos i inne usługi zostały przeniesione do mobilnego, bezprzewodowego środowiska.
W miarę wzrostu popytu na coraz szerszą gamę usług Nokia planuje przewodniczyć rozwojowi i komercjalizacji sieci o dużej pojemności i systemów wymaganych, aby uczynić bezprzewodową komunikację bardziej dostępną i atrakcyjną dla użytkowników. W tym procesie Nokia planuje zaoferować niespotykany dotąd wybór, prędkość i wartość usług.
Nokia już od dawna bierze udział w rozwoju nowych technologii, produktów i systemów dla mobilnej komunikacji. Ostatnie przykłady to wkład Nokii w otwartą architekturę rozwiązań (udostępnianie technologii jako standardów), udział w tworzeniu nowego systemu operacyjnego dla przyszłych urządzeń (wspólnie z Symbian), bezprzewodowego połączenia krótkiego zasięgu Bluetooth oraz bezprzewodowych sieci lokalnych.
Dodatkowo Nokia jest aktywna w procesie ustalania standardów komunikacji internetowej (IP convergence). Finowie utworzyli alianse z innymi dostawcami usług, aby ułatwić użytkownikom mobilny dostęp do usług sieciowych.
R&D - klucz do sukcesu
W rosnących szybko przemysłach typu high-tech, takich jak telekomunikacja, gdzie zmiana jest jedyną stałą, zdolność adaptacji do szybko pojawiających się technologii, zmian oczekiwań klientów i ciągle krótszych cykli produkcyjnych stała się głównym czynnikiem sukcesu. Napędzany przez szybkość Internetu i innowacje proces horyzontalizacji przemysłu telekomunikacyjnego sprawia, że wszystko następuje w tym samym czasie.
Próby czynione przez firmy, żeby podtrzymać konkurencyjność w tych warunkach, mogą być skuteczne jedynie poprzez adekwatne wysiłki na polu R&D. To oznacza działania skoncentrowane na obszarach istotnych dla przyszłości firmy.
Przytłaczający sukces Nokii w mobilnej komunikacji w ciągu ostatnich 10 lat może być przypisany temu, iż Nokia kładzie duży nacisk na inwestowanie w R&D, które wzrosło do 3 mld euro (10% sprzedaży netto całego koncernu).
Na początku 2002 r. ponad 18 tys. osób pracowało w obszarze badań i rozwoju, większość w sieci 44 jednostek R&D na całym świecie. Ponad 1000 pracowników zostało ulokowanych w Nokia Research Center, firmowej odnodze badawczej z dziesięcioma zakładami w siedmiu krajach.
Nokia odrzuciła doktrynę dużych, scentralizowanych ośrodków badawczych sprawdzających się w "starej gospodarce". Laboratoria Nokia Research Center tworzą szkielet dla elastycznej struktury R&D Nokii. Nowa struktura jest zdefiniowana przez sześć strategicznych obszarów badawczych. Każdy obszar ma właściciela i własny cel R&D. To oznacza, że oddziały firmy nie są już ograniczone do tego, co dzieje się w czterech ścianach laboratorium, lecz bardziej zorientowane na to, co robią naukowcy w poszczególnych obszarach badań.
Podstawowym czynnikiem decydującym o sukcesie Nokii jest znaczna liczba działań powiązanych z polem R&D. W Nokia Research Center Finowie znaleźli równowagę między badaniami nad nowymi technologiami a rozwojem tych, które odpowiadają potrzebom biznesowym. Nokia potrafi koncentrować się nad przyszłościowymi badaniami, ale nie zapomina o generowaniu nowych technologii przydatnych obecnie.
Większość prac nad nowymi strategicznymi obszarami jest wykonywana w ścisłej współpracy z jednostkami R&D, przypisanymi do każdego z trzech oddziałów firmy. Bodźcem do rozwoju w danych obszarach są warunki finansowe - ośrodki R&D sprzedają swoje usługi, dostając z powrotem 70% ich funduszy od grup, dla których pracują.
To oznacza, że nie ma żadnej uznaniowości przy podziale środków na poszczególne oddziały R&D. Ośrodki te muszą wykazać się widocznymi rezultatami swoich badań, na które podpisano kontrakty, ponieważ wyniki prac są oceniane przez zleceniodawcę. Nie jest to jednak umowa jednostronna.
W badaniach Nokii ważne jest, iż firmie udaje się przezwyciężyć naturalne dążenie ośrodków badawczych do interakcji tylko z innymi ośrodkami badawczymi. Nie mogą one istnieć jako odizolowane grupy ekspertów. Pracownicy Nokii w działach takich jak strategiczne planowanie, produkcja, sprzedaż i marketing także czerpią korzyści z kontaktów z Nokia Research Center. Innymi słowy, każda jednostka organizacyjna w Nokii jest motywowana, aby czerpać z bogatych doświadczeń ośrodków badawczych.
W Nokii kontakty między różnymi jednostkami mają miejsce codziennie, ponieważ pracownicy przemieszczają się nieustannie, pełniąc różne funkcje w globalnej strukturze. Te intensywne interakcje sprawiają, że wiedza rozprzestrzenia się w sposób naturalny. Dodatkowo tworzone są bodźce do wewnętrznej kontroli jakości pracy. Desygnowanie pracowników do różnych zadań jeszcze bardziej zwiększa mobilność zatrudnionych ludzi, ponieważ odkrywają oni nowe obszary, w których chcą się sprawdzać i które wydają im się interesujące.
Model ciągłych wewnętrznych interakcji między pracownikami przekłada się także na otoczenie firmy. To właśnie tu szybkość zmian sprawia, że konieczne jest skoncentrowanie się na outsourcingu i zlecaniu prac podwykonawcom wraz z większą współpracą w obszarze R&D na poziomie całego przemysłu czy systemu akademickiego.
Jeśli zachodzi taka potrzeba, Nokia bada i rozwija idee, które mogą mieć długoterminowe znaczenie dla rządu, bądź innych organizacji poza firmą. Nokia łączy wtedy wysiłki z licznymi konsorcjami we współpracy z wieloma akademickimi ośrodkami badawczymi na całym świecie.
Dodatkowo Nokia kontroluje rynek oraz zbiera informacje o nowych trendach poprzez udział w licznych spółkach typu venture capital, wkład w procesy standaryzacji, a także współpracę z licznymi organizacjami, klientami i użytkownikami produktów.
Dobrym przykładem prowadzenia powyższej polityki może być umowa zawarta z ATT Wireless Services (USA), warta kilkaset milionów dolarów. W tym przypadku wysiłki działu R&D w bezpośredni sposób przełożyły się na zyski Nokii. W 1998 r. Finowie prowadzili intensywne badania R&D wraz z ATT i dzięki temu zostali włączeni do zespołu, który podjął decyzję o przejściu amerykańskiego dostawcy ze standardu US TDMA na bardziej powszechny i akceptowany GSM. Dzięki temu Nokia zyskała klienta Stanach Zjednoczonych. Jest to dla Nokii bardzo ważne, ponieważ Finowie walczą o wejście na amerykański rynek.
Podsumowując, Nokia zawsze kładła nacisk na badania i rozwój, wyznaczając dzięki swojej pracy w tym obszarze nowe standardy i kierunki rozwoju telefonii komórkowej.
Pytania
- Jaką rolę pełni R&D w firmie Nokia?
- W jaki sposób stymulowana jest efektywna praca ośrodków R&D w Nokii?
- Jaki wkład ma Nokia w rozwój przemysłowych standardów?
- Jak Nokia widzi przyszłość świata rozwiązań mobilnych?
Źródła
- Nokia, Nokia in Brief
- Nokia, Business Strategy
- Nokia, History
- Juhani Kuusi (Head of Nokia Research Center), Nokia Research Center
