ulistnienie
ulistnienie, filotaksja, rozmieszczenie liści na łodydze, charakterystyczne dla określonych grup roślin; w zależności od liczby liści wyrastających z jednego węzła wyróżnia się u. skrętoległe (spiralne, helikalne), gdy z węzła wyrasta tylko jeden liść (np. u komosy białej), oraz u. okółkowe, gdy z każdego węzła wyrasta więcej niż jeden liść (np. u skrzypów i marzanki wonnej); w odmianie u. okółkowego, zwanej u. nakrzyżległym, z każdego okółka wyrastają dwa liście ułożone naprzeciw siebie, a ponadto płaszczyzny symetrii liści w sąsiadujących na łodydze okółkach krzyżują się ze sobą pod kątem prostym (np. u gwiazdnicy z rodziny goździkowatych); linię łączącą nasady liści ułożonych skrętolegle nazywa się helisą genetyczną lub spiralą zasadniczą, natomiast linię prostą łączącą nasady liści osadzonych jeden nad drugim w ulistnieniu okółkowym nazywa się prostnicą, czyli ortostychą; kąt jaki tworzą między sobą promienie biegnące od osi łodygi do dwu kolejno tworzonych liści, nazywa się kątem dywergencji i wyraża się go często jako ułamek kąta pełnego (por. → dywergencja kątowa).
