mózg bezkręgowców
mózg bezkręgowców, para przednich zwojów nerwowych (rzadziej jeden nieparzysty) zlokalizowanych zwykle w przedniej części ciała (→ cefalizacja), usytuowanych ponad przewodem pokarmowym; są centrami integracyjnymi i pełnią rozmaite funkcje kontrolne; jednolite i mało skomplikowane zwoje występują u płazińców i obleńców; u wyższych bezkręgowców następuje dyferencjacja mózgu na dwie części – przednią (protocerebrum) i tylną (deutocerebrum) – u pierścienic lub trzy (dodatkowo tritocerebrum) u stawonogów i głowonogów; protocerebrum, najlepiej rozwinięta część, zawiera ośrodki asocjacyjne oraz wzrokowe; deutocerebrum jest centrum przekaźnikowym dla czułków (u pajęczaków nie występuje z powodu braku czułków); tritocerebrum związane jest u pajęczaków z chelicerami, u owadów z jelitem przednim, a u skorupiaków z drugą parą czułków.