tempo ewolucji
tempo ewolucji, zakres zmian ewolucyjnych w przeliczeniu na jednostkę czasu; w odniesieniu do procesów → mikroewolucji bezwzględne t. e. zależy zarówno od natężenia działających → mechanizmów ewolucji, jak i czasu trwania pokolenia danego gatunku; jednostką służącą do pomiaru tempa zmian ewolucyjnych w zakresie cech morfologicznych może być → darwin, a cech molekularnych → tempo substytucji; w odniesieniu do procesu makroewolucji (→ ewolucja ponadgatunkowa) t. e. można oceniać z punktu widzenia czasu trwania taksonów (z założeniem, że jest on odwrotnie proporcjonalny do t. e.); ewolucję taksonów o krótkim czasie trwania uważa się wówczas za szybką (ewolucja tachyteliczna), a o długim – wolną (ewolucja bradyteliczna; ewolucja o pośrednim tempie to ewolucja horoteliczna); t. e. jest bardzo zróżnicowane między taksonami, a także w obrębie jednej linii filogenetycznej (→ punktualizm).