lamarkizm
lamarkizm, lamarckizm, teoria Lamarcka, pierwsza teoria ewolucji organizmów przedstawiona w 1809 roku przez J.B. Lamarcka, który głosił, że najprostsze formy życia powstają samorzutnie z materii nieożywionej, a następnie przekształcają się w formy coraz bardziej złożone; proces tych przemian miałby zachodzić pod wpływem przysługującej żywym organizmom tendencji do doskonalenia się – z jednej strony – i oddziaływań środowiska – z drugiej; u zwierząt o rozwiniętym układzie nerwowym wspomniana tendencja byłaby reakcją na odczuwaną przez zwierzę wewnętrzną potrzebę doskonalenia funkcji narządów; istotnym elementem l. było twierdzenie, że przystosowania osiągnięte w ciągu życia osobnika w opisany wyżej sposób przekazywane są potomstwu (→ ewolucjonizm).