dżuma
dżuma, ostra i bardzo zakaźna choroba powodowana przez bakterię, pałeczkę dżumy (Yersinia pestis), przebiegająca w trzech postaciach: 1) dymieniczej, najczęściej spotykanej, przy której dochodzi do zapalnego obrzmienia węzłów chłonnych pachwinowych, pachowych i łokciowych (guzy dymienicze); mogą one ulec zropieniu i martwicy; w okresie przedagonalnym występują rozległe wybroczyny na skórze i stąd popularna nazwa choroby – czarna śmierć; 2) płucnej, która przebiega z zapaleniem płuc z kaszlem, odpluwaniem krwawej wydzieliny, dusznością i sinicą, 3) septycznej, która jest postacią choroby o piorunującym przebiegu; zarazki d. przenoszone są przez pchły żyjące na gryzoniach i drogą kropelkową; w średniowieczu i później była źródłem wielu pandemii w Europie, obecnie występuje endemicznie w Azji, Afryce i sporadycznie w Ameryce.
