krążenie wrotne
krążenie wrotne, w ujęciu ogólnym obieg krwi przez układ naczyń włosowatych wtórnie powstających z żyły; u kręgowców wyróżnia się: 1) k. w. wątroby (jelitowo-wątrobowe), w którym żyła wrotna (bramna) zbierająca krew z narządów jamy brzusznej (żołądka, jelit, trzustki i śledziony) doprowadza ją do wątroby, gdzie rozdziela się na wtórny układ włosowaty; 2) k. w. przysadki, w którym parzyste żyły wrotne długie, zbierające krew z włośniczek podwzgórza, tworzą wtórny układ włosowaty w obrębie gruczołowej (przedniej) części przysadki mózgowej, ponadto żyły odprowadzające krew z sieci włosowatej nerwowej części przysadki mózgowej również doprowadzają krew do wrotnej sieci części gruczołowej (tzw. krótki układ wrotny przysadki); k. w. przysadki bywa ostatnio kwestionowane (naczynia żylne miałyby być naczyniami włosowatymi o większej średnicy); 3) krążenie wrotne trzustki, w którym naczynia żylne odprowadzające krew z wysp trzustkowych ponownie tworzą sieć włosowatą w obrębie zrazików trzustkowych; 4) k. w. nerek, występujące u ryb, płazów, gadów i ptaków, w którym żyły odprowadzające krew z tylnej części ciała wydzielają parzyste żyły wrotne nerek, zasilające krwią sieć włosowatą nerek.
