ciśnienie osmotyczne
ciśnienie osmotyczne, ciśnienie wywoływane przez siły oddziaływania między cząsteczkami rozpuszczonymi w roztworze a cząsteczkami samego rozpuszczalnika, na granicy tworzonej przez półprzepuszczalną błonę (błonę przepuszczalną tylko dla cząsteczek rozpuszczalnika) pomiędzy roztworem a rozpuszczalnikiem lub pomiędzy dwoma roztworami o różnym stężeniu; c. o. jest siłą wywołującą przenikanie przez błonę półprzepuszczalną cząsteczek rozpuszczalnika z przedziału o mniejszym stężeniu substancji rozpuszczonej do przedziału o stężeniu większym do momentu wyrównania stężeń (→ osmoza); miarą c. o. jest wartość ciśnienia hydrostatycznego słupa cieczy, które trzeba wywrzeć na roztwór, aby przeciwstawić się przechodzeniu do niego cząsteczek rozpuszczalnika (→ osmoregulacja).
